اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر مولفه‌های تحمل پریشانی و نشخوار فکری در افراد معتاد در حال بهبود

Abstract

زمینه و هدف: سوء مصرف مواد مخدر یکی از مشکلات قابل توجه زیستی، روانی، اجتماعی، هیجانی و عاطفی است که امروزه به عنوان معضلی جهانی شناخته می­شود. ازاین رو هدف پژوهش حاضر اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر مولفه‌های تحمل پریشانی و نشخوار فکری در افراد معتاد در حال بهبود بود. روش ­کار: روش پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. 30 زن وابسته به سوء مصرف مواد مخدر در کمپ‌های ترک اعتیاد (مراکز بهبود و بازتوانی اختلال مصرف مواد) تحت نظارت بهزیستی استان مازندران در شهرهای بابل و آمل در سه ماهه چهارم 1401 و سه ماهه اول 1402 به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (برای هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. برای گروه آزمایش 12 جلسه درمان شناختی رفتاری برگزار شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسش نامه‌های نشخوار فکری نولن هوکسما و مارو (1991)، تحمل پریشانی سیمونز و گاهر (2005) و درمان شناختی رفتاری مایکل فری (1999) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌ تجزیه و تحلیل کوواریانس چندمتغیره (مانکووا) استفاده گردید. یافته­ ها: نتایج نشان داد بین میانگین نمرات دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس‌آزمون در خرده‌مقیاس‌های تحمل، ارزیابی، جذب و تنظیم در متغیر تحمل پریشانی و خرده مقیاس‌های حواس‌پرتی، تعمیق و در فکر فرو رفتن در متغیر نشخوار فکری تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P). نتیجه­ گیری: بنابراین می‌توان بیان کرد که درمان شناختی رفتاری بر مولفه‌های تحمل پریشانی و نشخوار فکری در افراد معتاد در حال بهبود، موثر بود.