پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در طول جاده توسکستان با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط GIS

Abstract

هدف از این مطالعه تهیه نقشه پتانسیل خطر زمین لغزش در طول جاده توسکستان با استفاده از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) می‌­باشد. پارامترهای مؤثر بر زمین لغزش در این مطالعه لیتولوژی، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه و فاصله از گسل می­‌باشد. در ابتدا، نقشه هر کدام از این پارامترها تهیه شده و بر مبنای میزان تغییرات آن به سه یا چهار زیر گروه تقسیم شده‌­اند. سپس با استفاده از تحلیل سلسه مراتبی به هرکدام از این زیرگروه‌­ها بر مبنای میزان برتری نسبت به هم وزنی اختصاص داده شد تا نقشه‌­های کیفی به نقشه‌­های کمی تبدیل شود. نتیجه این وزن­‌دهی نشان داد که لیتولوژی و شیب به­ترتیب بیش­ترین تأثیر و فاصله از گسل کم­ترین تاثیر را در پهنه­‌بندی خطر زمین‌­لغزش داشتند. وزن نهایی هر لایه اطلاعاتی از حاصل ضرب وزن هر پارامتر در وزن زیر معیار به‌­دست آمد. در نهایت این نقشه­‌های کمی در محیط GIS تلفیق شدند تا نقشه نهایی پهنه­‌بندی خطر زمین لغزش بدست آمد. بررسی موقعیت لغزش­‌های رخداد قبلی نشان داد که از بین 7 لغزش قدیمی تعداد 6 لغزش در محدوده پتانسیل خطر بالا و یک لغزش در رده خطر نسبتا بالا قرار داشت که نشان دهنده صحت نقشه خطر زمین لغزش تهیه شده است. نقشه پهنه‌­بندی به­‌دست آمده نشان داد که 9/3 درصد از این محدوده به مساحت 355 هکتار در رده خطر بالای رخداد زمین لغزش قرار دارد.