مروری بر کاربرد متابولیت‌‌های سیانوباکتری‌ها در درمان بیماری‌های ویروسی و سرطانی

Abstract

بسیاری از آزمایشگاه‌­های تحقیقاتی پزشکی و و غیرپزشکی در سرتاسر دنیا، بی وقفه در تلاش هستند تا واکسنی موثر یا دارویی ضد ویروسی تولید کنند. دانش پزشکی حال حاضر دنیا در راستای ویروس‌ کرونا و درمان سرطان پیشرفت های قابل توجهی داشتند. در این میان بسیاری از ترکیبات طبیعی موجود در سیانوباکتری­ها، به دلیل ماندگاری و پایایی بالا، توجه بسیاری از پزشکان را به خود جلب کرده‌ است. سیانوباکتری‌ها سرشار از ترکیبات زیست فعال هستند که فعالیت‌های بیولوژیکی متنوعی از جمله خواص ضدتکثیر، سیتوتوکسیک و ضد نئوپلاستیک را از خود نشان می­دهند. بسیاری از این ترکیبات در حال حاضر در آزمایشات بالینی مورد مطالعه قرار می‌گیرند. در این مقاله مروری، ترکیبات زیست فعال تازه کشف‌شده از گونه‌های سیانوباکتری‌های مختلف که عملکرد ضد ویروسی قوی‌‌ای در برابر عفونت ‌های قفسه سینه دارند و علاوه بر آن ترکیباتی از قبیل آپراتوکسین، سیمپلوستاتین ۱، بارتولوزیدها، کایلوبولید، بیسبروموآمیدها، کارمافیسین‌ها و آنامیدها که دارای اثرات ضد سرطانی بر روی رده‌های سلولی سرطانی متعدد هستند بررسی می‌شوند. نتایج نشان می­دهند که در حال حاضر، هیچ دستورالعمل روشنی در مورد تایید ترکیبات زیست فعال مشتق شده از سیانوباکتری‌ها برای درمان بیماری‌ها وجود ندارد. اگرچه مصرف این ترکیبات معمولاً همراه با عوارض جانبی نیست، اما تحقیقات بیشتری باید روی این ترکیبات برای افزایش ایمنی و اثربخشی این ترکیبات متمرکز شود. در این مقاله مروری با مطالعه آخرین مقالات موجود، کارایی ترکیبات طبیعی موجود در سیانوباکتری­ها در درمان بیماری­های ویروسی و سرطانی به چالش کشیده می­شود.