آزار جنسی سالمندان: یک مسئله پنهان

Abstract

زمینه و اهداف: افزایش جمعیت سالمندان در ایران به دلیل افزایش امید به زندگی و پیشرفت‌های بهداشتی، چالش‌های خاصی را به همراه دارد. آزار جنسی سالمندان یکی از این چالش‌هاست که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. این پژوهش با هدف بررسی آزار جنسی در سالمندان انجام شد. روش بررسی: این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام شد. جمع‌آوری داده‌ها به صورت نمونه‌گیری هدفمند صورت پذیرفت. جامعه هدف، ۱۵ زن سالمند ساکن شهر اراک بودند. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاد شد. داده‌ها بر اساس رویکرد هرمنوتیک تحلیل شد و توصیفات شرکت‌کنندگان از تجارب آزار جنسی به توصیفات ساختاری تبدیل شد. یافته‌ها: واحد‌های معنایی استخراجی در این پژوهش در ۲ مضمون اصلی «زمینه‌سازها» و «آثار و پیامدها»، شامل ۱۶ مضمون فرعی و ۴۸ واحد معنایی اختصاصی دسته‌بندی شدند. مهمترین عوامل زمینه‌ساز شامل «فقر اقتصادی»، «عدم آگاهی مراقبت‌کنندگان» و «عدم توانایی سالمندان در بیان نیازها» و مهمترین پیامدها شامل هراس از حریم‌شکنان، سکوت، احساس خجالت و ناامیدی بودند. نتیجه‌گیری: آزار جنسی شامل مزاحمت، اغوا و خشونت است و سالمندان به دلایل مختلف در معرض این خطر قرار دارند. افزایش آگاهی عمومی، منابع آموزشی و مشاوره برای حمایت از خانواده و آگاه‌سازی مراقبان از حقوق سالمندان برای پیشگیری از آزار ضروری است. ایجاد فضایی امن و تشویق سالمندان به گزارش نشانه‌های آزار نیز از نکات کلیدی در این زمینه است.