بررسی کیفیت زندگی و عوامل مرتبط با آن در سالمندان مبتلابه ناتوانی جسمی-حرکتی

Abstract

مقدمه: ناتوانی یکی از پیامدهای سالمندی می‌باشد که ناتوانی جسمی-حرکتی شایع‌ترین نوع آن در میان افراد سالمند است. این نوع از ناتوانی می‌تواند سبب وابستگی به افراد دیگر در انجام فعالیت‌های روزمره شود و از این طریق زمینه ساز کیفیت زندگی کمتر گردد. لذا مطالعه حاضر با هـدف تعییـن عوامـل مؤثر بـر کیفیت زندگی در سـالمندان مبتلا بـه ناتوانـی جسـمی-حرکتی مراجعــه کننــده بــه بیمارستان‌های تابعه دانشگاه علوم پزشکی بابل در سـال 1399 صورت پذیرفت. روش کار: پژوهـش حاضـر یـک مطالعـه توصیفـی- تحلیلـی از نـوع مقطعـی است که بر روی 200 سالمند مبتلابه ناتوانی جسمی- حرکتی مراجعه‌کننده به سه مرکز آموزشی و درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی بابل (آیت الله روحانی، شهید بهشتی و شهید یحیی نژاد) با روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای (برحسب ابتلا به ناتوانی جسمی-حرکتی، سن و جنس) از دی تا اسفند سال 1399 انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل فرم جمعیت شناختی و مقیاس مقیاس کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی – فرم کوتاه (WHOQOL-BREF) بود. تجزیه تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تی مستقل، آنالیز واریانس و شفه توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 20 در سطح معنی داری )05/0 (p≤ انجام شد. یافته‌ها: در این پژوهش میانگین سنی سالمندان 45/8± 25/72 بود. 58% از سالمندان زن و 42% آنان مرد بودند. میانگین کیفیت زندگی برابر با 23/21 ±50/54 بود. همچنین مشخص گشت که میانگین امتیاز در هر یک از ابعاد سلامت جسمی (پایین‌ترین امتیاز) و سلامت روانی و سلامت روابط اجتماعی و سلامت محیط‌زیست (بالاترین امتیاز) کیفیت زندگی به ترتیب برابر 35/50، 68/55، 05/58 و 90/62 بود. کیفیت زندگی با متغیرهای سطح تحصیلات (001/0≥p)، وضعیت اشتغال (001/0≥p)، وضعیت سکونت (001/0≥p)، سطح درآمد (001/0≥p)، ابتلا به بیماری زمینه‌ای (001/0≥p) ارتباط معنی‌دار آماری داشت. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن یافته‌های حاصل از این مطالعه، لزوم توجه به عوامل مرتبط با کیفیت زندگی این دسته از سالمندان در برنامه ریزی‌های آموزشی، حمایتی، درمانی، تشخیصی، بازتوانی، مشاوره‌ای و ارائه خدمات ویژه به سالمندان با ناتوانی‌های جسمی-حرکتی، امری ضروری به نظر می‌رسد.