مقاله علمی – پژوهشی:‌ آلودگی میکروپلاستیک در ماهی سفید (Rutilus frisii) از سواحل جنوب غربی دریای خزر (استان گیلان)

Abstract

آلودگی میکروپلاستیک‌ها در اکوسیستم‌های آبی، از جمله دریای خزر، یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌محیطی قرن حاضر است. در این مطالعه، آلودگی میکروپلاستیک در ماهی سفید به عنوان گونه‌ای شاخص در دریای خزر، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌‌برداری از 60 عدد ماهی سفید در سه ایستگاه ساحلی کیاشهر، انزلی و آستارا انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی نمونه‌ها حاوی میکروپلاستیک بودند و بیشترین آلودگی در ایستگاه انزلی با میانگین 50/35 ± 75/53 قطعه میکروپلاستیک به ازاء هر ماهی مشاهده گردید. آنالیز واریانس یکطرفه نیز تفاوت معنی‌داری را بین میزان آلودگی در ایستگاه انزلی نسبت به دو ایستگاه دیگر نشان داد (05/0˂p). میکروپلاستیک‌‌های شناسایی شده از نوع رشته‌ای بودند و بیشترین فراوانی را در اندازه 4-3 میلی‌متر داشتند. نتایج تجزیه‌وتحلیل طیف‌سنجی FTIR-ATR نشان داد که پلی‌‌اتیلن (PE) فراوان‌ترین نوع پلیمر در میکروپلاستیک‌های استخراجی بود. تنوع رنگی میکروپلاستیک‌ها در ایستگاه‌های مختلف متفاوت بود به‌‌طوری‌‌که رنگ آبی در ایستگاه‌های کیاشهر و انزلی و رنگ قرمز در ایستگاه آستارا دارای بیشترین فراوانی بود. یافته‌های این مطالعه نشان‌‌دهنده آلودگی گسترده میکروپلاستیک‌ها در ماهی سفید دریای خزر و ورود آن به زنجیره غذایی است. وجود میکروپلاستیک‌ها در دستگاه گوارش ماهی سفید می‌تواند اثرات زیانباری بر سلامت آبزیان و در نهایت سلامت انسان داشته باشد. بنابراین، اتخاذ تدابیر جدی برای کاهش ورود پلاستیک‌ها به دریای خزر ضروری است.