مقاله علمی – پژوهشی:‌ خشک‌کردن پساب کارخانه‌ی تولید پودر ماهی با سبوس برنج به عنوان ماده‌ی‌ کمک‌خشک‌کن و ارزیابی ترکیبات شیمیایی و ارزش تغذیه‌ای محصول تولیدی برای استفاده در خوراک دام، طیور و آبزیان

Abstract

در این پژوهش، شرایط خشک کردن اقتصادی پساب کارخانه تولید پودر ماهی با سبوس برنج به عنوان ماده‌ کمک‌خشک‌کن، مطالعه شد و ترکیبات شیمیایی و ارزش تغذیه‌ای محصول تولیدی برای استفاده در خوراک دام، طیور و آبزیان تعیین گردید. فرآیند تولید با استفاده از یک خشک‌کن با هوای گرم در مقیاس پایلوت انجام شد. پس از نمونه‌سازی در مقیاس آزمایشگاهی، با ثابت نگه‌داشتن پساب و دمای خشک‌کن، نسبت آرد سبوس برنج به عنوان متغیر فرآیند تولید در نظر گرفته شد. برای خشک‌کردن پساب از نسبت‌های42/1:0، 65/0.:1 و 1:1 (وزنی/وزنی) آرد سبوس برنج به پساب استفاده شد. دمای هوای ورودی 65±5 درجه‌ی سانتی‌گراد در نظر گرفته شد و گرمادهی تا رسیدن رطوبت محصول به زیر 8 درصد ادامه یافت. درصد بازده، ترکیبات شیمیایی و ارزش تغذیه‌ای محصول به‌دست آمده سنجیده شد. نتایج نشان داد که بیش‌ترین بازده تولید (67 درصد) مربوط به محصولی بود که نسبت سبوس برنج به پساب 1:1 بود. نتایج تجزیه‌وتحلیل تقریبی نشان داد که این محصول (نسبت 1:1) حاوی 82/8 درصد رطوبت، 45/16 درصد پروتئین خام، 51/31 درصد چربی خام، 10/12 درصد فیبر خام، 16/8 درصد خاکستر، 50/1 درصد کلسیم و 29/2 درصد فسفر بود. افزودن استیک‌واتر به سبوس برنج سبب بهبود معنی‌دار پروفایل اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب سبوس برنج شد. انرژی قابل متابولیسم ظاهری و حقیقی محصول با استفاده از روش سیبالد و خروس‌‌های بالغ رُدآیلند‌‌، اندازه‌گیری شد و مقادیر میزان انرژی قابل سوخت‌‌و‌‌ساز ظاهری (AME)، انرژی قابل سوخت‌‌و‌‌ساز ظاهری تصحیح‌‌شده برای تعادل صفر نیتروژن (AMEn)، انرژی قابل سوخت‌‌و‌‌ساز حقیقی (TME) و انرژی قابل سوخت‌‌و‌‌ساز حقیقی تصحیح‌‌شده برای تعادل صفر نیتروژن (TMEn)، به‌ترتیب 3/4012، 7/3656، 0/4447 و 6/4172 کیلوکالری در کیلوگرم بود. به ‌‌طور کلی، با توجه نتایج این پژوهش، این فرآورده از قابلیت استفاده در تغذیه دام، طیور و آبزیان برخوردار است. این محصول را می‌توان در مقیاس صنعتی و با بازده اقتصادی مناسب در واحدهای پودر ماهی تولید کرد.