مقاله علمی – پژوهشی:‌ اثرات جریان خروجی از خلیج فارس بر اکسیژن محلول دریای عمان

Abstract

در این پژوهش با استفاده از داده‌‌های اندازه‌‌گیری‌‌ جهانی موجود به بررسی اثرات جریان چگال خروجی از خلیج فارس که از طریق تنگه هرمز به اعماق 300-150 متر دریای عمان نفوذ می‌‌نماید، بر اکسیژن محلول دریای عمان و تغیرات مکانی این اثرات پرداخته شده است. همچنین روند تغییرات اکسیژن محلول در خلیج فارس در دهه‌‌های اخیر و اثرگذاری آن بر کاهش اکسیژن محلول دریای عمان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور داده‌‌های پروفیل‌‌های اکسیژن محلول در 25 نقطه در دریای عمان در سال‌‌ 2010 و کلیه پروفیل‌‌های اکسیژن محلول موجود درخلیج فارس طی سال‌‌های 2010-1980 از وب‌سایت World Ocean Database دانلود و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان دادند، جریان چگال و بسیار شور خروجی از خلیج فارس که اکسیژن بالاتری نسبت به آبهای کم‌‌اکسیژن دریای عمان دارد، موجب افزایش اکسیژن محلول در محدوده اعماق 300-150 متری این دریا به میزان 4-1 میلی‌‌گرم در لیتر می‌‌گردد. این اثرات در امتداد ساحل جنوبی دریای عمان بیشینه بوده است و با حرکت به سمت سواحل ایرانی، از شدت آنها کاسته می‌‌شود. همچنین در امتداد سواحل جنوبی دریای عمان، با حرکت از سمت تنگه هرمز به سمت دریای عرب، اثر جریانات خلیج فارس بر اکسیژن محلول دریای عمان کاهش می‌‌یابد. بررسی داده‌‌های غلظت اکسیژن محلول خلیج فارس طی سال‌‌های 2010-1980 نشان داد که در آبهای عمیق خلیج فارس اکسیژن‌‌زدایی با نرخ 13/0 میلی‌‌گرم بر لیتر در دهه رخ داده و متناسب با آن، اثر هوادهی و اکسیژن‌‌رسانی جریانات خروجی از آن بر افزایش اکسیژن محلول محدوده تحت تأثیر در دریای عمان کاهش یافته است.