مقاله علمی – پژوهشی:‌ فعالیت کمپلمان‌‌ها در کشت اولیه سلول‌‌های طحال و رأس کلیه ماهی شانک عربی (Acanthopagrus arabicus) در مواجهه با دگزامتازون

Abstract

داروها آلاینده‌‌های نوظهوری هستند که به دلیل تخلیه‌‌ آنها به اکوسیستم‌‌های آبی از طریق فاضلاب در سراسر جهان، نگرانی‌‌های زیادی را به‌خود جلب کرده‌‌اند. با این‌حال، مطالعات محدودی در مورد اثرات این آلاینده‌‌ها بر حیوانات آبزی وجود دارد. دگزامتازون یک گلوکوکورتیکوئید مصنوعی قوی با اثرات ضد التهابی و سرکوب‌کننده سیستم ایمنی است. مطالعه حاضر به بررسی تأثیر دگزامتازون بر فعالیت اجزاء کمپلمان سلول‌های رأس کلیه و طحال ماهی شانک عربی (Acanthopagrus arabicus) در شرایط آزمایشگاهی پرداخت. برای این منظور، سلول‌‌های طحال و رأس کلیه کشت شده در مواجهه با غلظت‌‌های مختلف دگزامتازون (غلظت‌های آزمایشی 3، 1-10×3، ۲-10×3 و 3-10×3 میکروگرم بر میلی‌‌لیتر برای طحال و غلظت‌‌های 10 × 3، 3، 1-10×3 و ۲-10×3 میکروگرم بر میلی‌‌لیتر برای رأس کلیه) قرار گرفتند. پس از ۱۲، ۲۴ و 48 ساعت، اثرات سمی دگزامتازون بر اجزاء سیستم کمپلمان بررسی شد. نتایج نشان داد که حساسیت سلول‌‌های طحال و رأس کلیه کشت شده به دگزامتازون به طور وابسته به دوز افزایش می‌‌یابد. دگزامتازون به طور معنی‌‌داری محتوای C3 سلول‌‌های کشت شده را کاهش داد درحالی‌که تغییر قابل‌توجهی در محتوای C4 و ACH50 سلول‌‌های کشت شده ایجاد نکرد. همچنین تأثیر دگزامتازون بر سلول‌‌های رأس کلیه بیش از طحال بود. بر اساس نتایج، جنبه سرکوب‌کننده سیستم ایمنی دگزامتازون عمدتاً به دلیل اثرات سرکوب‌کننده آن بر سطح جزء C3 کمپلمان‌‌هاست. توصیه می‌‌شود در آینده، تأثیرات آلاینده دارویی دگزامتازون بر آبزیان بیشتری از جمله ماهیان مدل نیز انجام شود.