مقاله علمی – پژوهشی:‌ تجمع فلزات سنگین جیوه و روی در بافت آبشش و ارتباط آنها با برخی از شاخص‌‌های بیوشیمیایی خون ماهی سی‌‌باس آسیایی (Lates calcarifer)

Abstract

این تحقیق با هدف اندازه‌گیری و بررسی ارتباط بین فلزات سنگین (جیوه و روی) با برخی شاخص‌های بیوشیمیایی خونی و بافت‌‌ آبشش ماهی سی‌‌باس پرورش یافته در قفس در پاییز 1401 واقع در بندر کنگان انجام گرفته است. نمونه‌‌ها پس از تثبیت با الکل، به آزمایشگاه منتقل شدند. شاخص‌‌های زیست‌‌سنجی ماهیان شامل وزن)گرم) به‌‌وسیله ترازو و طول کل)سانتی‌‌متر) به‌‌وسیله تخته زیست‌سنجی اندازه‌‌گیری شدند. سپس از آبشش هر ماهی نمونه تهیه و به‌وسیله دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی شعله، میزان غلظت هر فلز به‌‌دست آمد. برای ارزیابی تجزیه‌وتحلیل بافتی، نمونه بافت آبشش جداسازی و به‌وسیله دستگاه پاساژ بافت تهیه شده و به‌‌روش هموتوکسین ائوزین رنگ‌‌آمیزی شدند. سنجش شاخص‌های بیوشیمیایی خون نیز براساس دستورالعمل کیت تجاری انجام گردید. نتایج این پژوهش نشان داد، میانگین فلز جیوه و روی به‌‌ترتیب 1/0 و 5/7 میکروگرم بر گرم در خون ماهی‌ها بود. میانگین غلظت کورتیزول، گلوکز، آلبومین، پروتئین‌‌کل، کلسترول و تری گلیسرید به‌‌ترتیب 5/50 نانوگرم برمیلی‌‌لیتر، 33/154میلی گرم بر دسی‌‌لیتر، 19/1گرم بردسی‌‌لیتر ، 36/3 گرم بر دسی‌‌لیتر ،194 میلی‌‌گرم بر دسی‌‌لیتر و 244 میلی گرم بردسی‌‌لیتر به‌‌دست آمد. در بررسی نمونه بافت آبشش ماهی سی‌‌باس آسیایی عوارضی مانند پرخونی، خونریزی، هیپرپلازی، نکروز سلولی و تخریب لایه اپیتلیوم رشته‌‌های اولیه و ثانویه آبشش، مشاهده گردید. غلظت فلزات سنگین جیوه و روی در بافت آبشش ماهی سی‌‌باس مورد مطالعه، پایین‌‌تر از حداستاندارد تعیین شده از سوی FAO و WHO بود.