مروری بر واسطه‌های اگزوزومی در اندومتریوز: از پاتوژنز تا راه‌های تشخیصی و درمانی

Abstract

اندومتریوز بیماری مزمن و پیشرونده­ای است که امروزه به عنوان یکی از دلایل مهم ناباروری در زنان محسوب می­گردد. مطالعات نشان می­دهد که عوامل زیادی در ایجاد اندومتریوزیس دخیل هستند و از آن جا که تشخیص این بیماری چالش برانگیز بوده و عموماً با تاخیر و در زمانی که بیماری پیشرفت چشمگیری داشته صورت می­گیرد، بنابراین تشخیص زودهنگام آن از اهمیت خاصی برخوردار می­باشد. اگزوزوم­ها جزء میکرووزیکل­های خارج سلولی هستند که حاوی مولکول‌های بیولوژیکی مختلفی بوده و می‌توانند رفتار سلول‌های گیرنده را تعدیل کنند و بر فرآیندهایی مانند رگ‌زایی، فیبروز و التهاب تأثیر بگذارند. اگزوزوم‌ها نقش مهمی در ارتباطات سلولی دارند و ممکن است بتوانند به‌عنوان نشانگرهای زیستی جدید برای تشخیص زودهنگام اندومتریوز عمل کنند. بنابراین بررسی و درک تاثیر اگزوزوم­ها بر پاتوژنز آندومتریوز، می­تواند رویکردهای جدیدی را در زمینه پژوهش در نشانگرهای زیستی تشخیصی بالقوه در بیماری اندومتریوز و مداخلات درمانی هدفمند برای این بیماری باز کند. مقاله مروری حاضر با برجسته کردن عملکردهای مختلف اگزوزوم­ها در اندومتریوز، به رویکردهای جدید برای تشخیص و درمان این بیماری می ­پردازد.