ارزیابی کارآیی مدل‌های پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در حوزه آبخیز سد لتیان

Abstract

پهــنه‌بندی خطر زمین لغزش با روش‌های متفاوتی صورت می‌گیرد، و بسیاری از این روشها بر اساس شرایط خاص مناطق مورد بررسی بنا می‌شود. برای ارزیابی کارآیی تعدادی از روشهای پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش، در حوزه آبخیز سد لتیان، با توجه به تنوع سازندهای زمین شناسی با ویژگی‌های زمین‌شناسی مهندسی، توپوگرافی، ژئومورفولوژیکی و بارندگی مختلف انتخاب گردید. لایه‌های اطلاعاتی شامل زمین شناسی، فاصله از گسلهای فعال، طبقات ارتفاعی، شیب، وجه شیب، بارندگی و پوشش گیاهی تهیه شدند. بیش از 150 زمین لغزش و پهنـــه لغزشی مورد شناسایی قرار گرفت و نقشه پراکنش زمین لغزشها برای منطقه تهیه شد: بنابر آنالیز داده‌ها، عوامل مؤثر در ناپایداری شیبها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، همچنین با مد نظر قرار دادن پارامترهای مؤثر در وقوع ناپایداریها درحوزه سدلتیان، روشهای نیلسن، تراکم سطح، ارزش اطلاعاتی و وزن متغیرها جهت پهنه‌بندی خطر زمین لغزش به کار بسته شد. نتایج نشان می‌دهد که روشهای وزن متغیرها و ارزش اطلاعاتی با دقت‌هایی در حدود 7/99 و4/99 درصد از میان مدلهای انتخاب شده، برای استفاده در مناطق مشابه حوزه آبخیز سد لتیان در البرز مرکزی کاراترین روشها هستند. بعلاوه پهنه‌‌بندی خطر زمین لغزش در این حوزه نشان می‌دهد که حریم گسله مشا میان دماغه تارسنان، مناطق جنوب‌غربی زرد بند تا حاجی‌آباد و شمال ارتفاعات توچال، در بستر آبخیزهای آهار، از پهنه‌های مستعد وقوع لغزشند. تغییر کاربری اراضی و احداث جاده‌های دسترسی روستایی بر روی دامنه‌های پر شیب، در سالهای اخیر، وقوع چندین لغزش را باعث شده است.