مدل سازی کمی و کیفی سیستم پویای مخزن سد چند منظوره با استفاده از نرم‌افزار Vensim به روش شبیه‌سازی احتمالی

Abstract

بر اساس شرایط آب و هوایی ایران و کمبود منابع آبی، طرح‌­های سدسازی اهمیت ویژه‌­ای در توسعه و پیشرفت کشور دارند. مدیریت منابع آبی بر اساس پویایی سیستم‌­ها قادر است سیستم‌­های پیچیده منابع آب را شبیه‌­سازی نماید. این مدل در شبیه­سازی منابع آب دارای قابلیت­های مختلف از قبیل افزایش سرعت در توسعه مدل، قابلیت توسعه گروهی مدل، ارتباط مؤثر با نتایج و افزایش اعتماد به مدل در اثر مشارکت کاربر می­باشد. در این تحقیق مدل سیستم پویای سد چند منظوره کمشک واقع در استان هرمزگان به روش شبیه‌­سازی احتمالی، شبیه­سازی شده است. هدف از این مدل­سازی تحقق نیازهای مختلف از سد (شرب، محیط زیست، صنعت و کشاورزی) پیش از ساخت آن و بررسی شرایط کیفی مخزن می­باشد. مطالعه نتایج مدل‌سازی کمی پس از محاسبه درصد سالانه و ماهانه تأمین حجمی و زمانی نیازهای مختلف و منبع تأمین آن‌ها انجام گرفت. نتایج حاکی از آن است که درصد تأمین حجمی نیازهای شرب، محیط زیست، صنعت و کشاورزی سد به ترتیب 95/53، 95/02، 94/18 و 93/14 درصد می‌­باشد و درصد تأمین زمانی نیاز­های شرب، محیط زیست، صنعت و کشاورزی به ترتیب 95/19، 94/94، 93/67 و 92/19 درصد می‌­باشد که همگی در محدوده قابل قبول وزارت نیرو می­‌باشند. مدل‌سازی کیفی سد برای بدبینانه‌­ترین حالت ممکن با هدایت الکتریکی رواناب 3000 و دبی پایه 10000 میکروموس بر سانتی­متر انجام گردید که بر این اساس حداکثر هدایت الکتریکی مخزن 11900 میکروموس بر سانتی­متر محاسبه گردید. بر اساس این پژوهش مشخص گردید، با مدل­سازی بر اساس شاخص­های ارزیابی مدل شامل درصد تأمین حجمی و درصد تأمین زمانی نیازهای مختلف، به راحتی می­‌توان اثر سیاست­های بهره­برداری و مدیریتی را بر نحوه تعیین و تخصیص کمی، کیفی منابع آب مشاهده و بهینه­ترین تصمیم را اتخاذ نمود.