بررسی اثر پخش سیلاب بر تغییرات کمیت و کیفیت آب زیرزمینی در دشت توکهور -هشتبندی- جنوب ایران

Abstract

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر پخش سیلاب بر تغییرات کمیت و کیفیت آب زیرزمینی دشت توکهور-هشت­بندی است. به این منظور ابتدا SPI در مقیاس­های زمانی 1تا 48 ماهه برای ایستگاه بارانسنجی موجود در منطقه محاسبه و در مرحله بعد شاخص GRI با استفاده از داده تراز آب محاسبه شد. سپس سه چاه با نام­های قراردادی A1 تا A3 به‌منظور ارزیابی تغییرات کمی و پنج چاه B1 تا B5 برای ارزیابی کیفی که نزدیک­‌ترین موقعیت را به محدوده پخش سیلاب داشتند، انتخاب شدند. سپس با استفاده آزمون پتیت، زمان تاثیر پخش سیلاب بر منابع کمی و کیفی تعیین شد. هم‌چنین با تقسیم دوره آماری به دو بخش زمان قبل از تاثیر پخش سیلاب و بعد از تاثیر پخش سیلاب، با استفاده از آنالیز رگرسیون خطی، شیب تغییرات شاخص GRI، EC و SAR برای هر دو زمان برای چاه‌­های انتخابی انجام شد. در مرحله بعد با استفاده تحلیل همبستگی و آنالیز خطی، اثر پخش سیلاب بر حساسیت منابع آب زیرزمینی به خشکسالی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که زمان تاثیر پخش سیلاب بر تراز سه چاه A1، A2 و A3 به‌ترتیب سال‌­های 1388، 1388 و 1391 است که از نظر آماری معنی­دار نیست. هم‌چنین زمان تاثیر پخش سیلاب بر مقادیر EC چاه­های B1، B2، B3 و B5 به‌ترتیب سال­های 1386، 1388، 1392 و 1388 و بر مقادیر SAR چاه B1 سال 1389 تعیین شد. نتایج ارزیابی اثر پخش سیلاب بر کمیت آب زیرزمینی نشان از بهبود هرسه چاه انتخابی و کاهش شیب تغییرات EC دارد، اما تاثیر چندانی بر SAR نداشته است. نتایج ارزیابی اثر پخش سیلاب بر حساسیت کمیت آب زیرزمینی به خشکسالی نشان داد که پخش سیلاب باعث کاهش حساسیت شاخص GRI و EC به خشکسالی در چاه‌‌­های انتخابی شده است، اما نتوانسته باعث کاهش حساسیت SAR به خشکسالی شود. در نهایت نتایج این تحقیق اثبات نمود، عملیات استحصال آب بروی کیفیت و کمیت آب زیرزمینی تاثیر مثبتی دارد و ادامه روند این روش­ها در سایر مناطق مشابه پیشنهاد می‌­شود.