فراوانی مقاومت به اریترومایسین و کلیندامایسین در استرپتوکوکوس آگالاکتیه جداشده از خانم‌های باردار در ایران: مرور نظام‌مند و متاآنالیز

Abstract

سابقه و هدف: استرپتوکوکوس گروه B (Group B Streptococcus; GBS) یا استرپتوکوکوس آگالاکتیه یکی از مهم‌ترین علل بیماری‌های تهاجمی‌نظیر سپتی سمی‌و مننژیت در نوزادان بوده و توانایی ایجاد انواع بیماری در زنان باردار و بالغین با بیماری زمینه‌ای را دارد. این باکتری در واژن و رکتوم 10درصد الی 30 درصد از خانم‌های باردار کلونیزه می‌شود. کلونیزاسیون خانم‌های باردار با GBS خطر زایمان زودرس و انتقال باکتری در هنگان زایمان به نوزاد را افزایش می‌دهد. پنی سیلین به عنوان آنتی‌بیوتیک خط اول جهت درمان عفونت‌های ناشی از GBS تجویز می‌شود، درحالی‌که ماکرولیدها (اریترومایسین)، لینکوزامیدها (کلیندامایسین) و استرپتوگرامین‌های گروه B به عنوان داروهای جایگزین توصیه شده‌اند. شیوع مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌ها در این باکتری در حال افزایش بوده و ممکن است باعث بروز مشکلات در درمان شود. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی فراوانی مقاومت به اریترومایسین و کلیندامایسین و ژن‌های کد کننده مقاومت به این آنتی بیوتیک‌ها در سویه‌های GBS جدا‌شده از نمونه‌های واژن و رکتوم خانم‌های باردار در ایران می‌باشد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک متاآنالیز می‌باشد که به بررسی مطالعات انجام شده در زمینه مقاومت به آنتی‌بیوتیک‌های اریترومایسین و کلیندامایسین در سویه‌های GBS جداشده از خانم‌های باردار می‌پردازد. در ابتدا جمع‌آوری اطلاعات با جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی PubMed، Scopus، Web of Science، SID (Scientific Information Database) و Google Scholar با استفاده از کلید واژه‌های استرپتوکوکوس آگالاکتیه، استرپتوکوکوس گروه B (Group B Streptococcus: GBS)، مقاومت آنتی‌بیوتیکی، اریترومایسین، کلیندامایسین، MLSB (macrolide، lincosamide و group B streptogramins) صورت گرفت. سپس، از میان مقالات جمع‌آوری شده معیارهایی همچون: داشتن حجم کافی، کنترل مخدوش‌گرها، در‌برگرفتن آنتی‌بیوتیک‌های مدنظر و دسترسی به متن کامل مطالعه تعیین شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار Comprehensive MetaAnalysis (Biostat V2.2) بررسی شدند. ناهمگنی بین مطالعات با شاخص I2 بررسی و بـراساس نتایج ناهمگنی از مدل اثر تصادفی جهت تعیین شیوع مقاومت استفاده‌شد. یافته‌ها: در جستجوی اولیه پایگاه‌های اطلاعاتی، 242 مطالعه یافت شد. سپس، 41 مطالعـه بـه دلیـل تکـراری بـودن در پایگاه‌های اطلاعاتی از مطالعه خـارج شـدند و 201 مطالعـه مرتبط با موضـوع واجـد شـرایط جهـت متاآنالیز بودند. در نهایت، 158 مطالعه به دلیل مرتبط نبودن با موضوع پژوهش، پس از ارزیـابی عنـاوین و خلاصـه مقالات، از مطالعـه خـارج شـدند. در پایـان، 16 مطالعـه جهت تحلیل و آنالیز وارد این مطالعه شـدند. در ایـن متاآنـالیز، شـیوع مقاومتبه اریترومایسین و کلیندامایسین، فنوتیپ‌های مقاومت و ژن‌های کد کننده مقاومت آنتی بیوتیکی در جدایه‌های GBS زنان باردار مورد بررسی قرار گرفتند. تمامی‌مطالعات از نوع مطالعات مقطعی بودند. طبق محاسبات، میزان مقاومت به اریترومایسین و کلیندامایسین به ترتیب در (43/9-16CI95%: ) 27/9 درصد و (43/5-17CI95%: ) 28/4 درصد بود. فنوتیپ مقاومت پیوسته و القایی به ترتیب در (40/4-6/2CI95%: ) 17/5 درصد و(23/2-4/7CI95%: ) 10/9 درصد و فنوتیپ M و L به ترتیب در (16- 3/9CI95%: )8/1 درصد و (8/4-2/7CI95%: ) 4/8 درصد از جدایه‌ها مشاهده شد. میزان شیوع ژن‌های کدکننده مقاومت آنتی‌بیوتیکی ermTR (41/4-27/4CI95%: ) 34درصد، ermB(77/1-3CI95%: ) 24/5درصد و mefA (11/4-3/9CI95%: ) 6/7 درصد بود. استنتاج: این مطالعه نشان داد که میزان مقاومت به اریترومایسین و کلیندامایسین در جدایه‌های GBS در ایران رو به افزایش است. بنابراین تست حساسیت آنتی بیوتیکی (آنتی بیوگرام) قبل از تجویز این آنتی‌بیوتیک‌ها، به منظور جلوگیری از ظهور سویه‌های مقاوم باید انجام شود.