بررسی وضعیت پیامد نهایی نوزادان در بخش‌های مراقبت ویژه نوزادان (NICU) بیمارستان‌های استان مازندران طی سال 1400

Abstract

سابقه و هدف: مرگ نوزادان از مهم‌ترین شاخص‌های بهداشتی سلامت هر کشوری است و آگاهی از علت و زمان مرگ نوزاد می‌تواند در برنامه‌ریزی سلامت و بهداشت کمک‌کننده باشد. از عمده دلایل مرگ و میر نوزادان خصوصاً نوزادان نارس بیماری‌های تنفسی است. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت مراقبت تنفسی نوزادان در بخش‌های مراقبت ویژه نوزادان (NICU) بیمارستان‌های استان مازندران انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی گذشته نگر، اطلاعات مربوط به نوزادان بستری شده طی سال 1400 در NICU بیمارستان‌هایی که تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران می‌باشند، از سامانه ایمان و هم‌چنین پرونده‌های درمانی بیماران استخراج گردید. این سامانه از سال ۱۳۹۷ تحت نظارت اداره سلامت نوزادان زیرمجموعه معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی راه‌اندازی شده ‌است و به تدریج با به‌کارگیری افراد آموزش دیده و راستی آزمایی‌های مکرّر، ثبت اطلاعات آن از دقت لازم برخوردار بوده و از سال 1399 قابل اتّکا است. جامعه آماری این مطالعه شامل کلیه نوزادان بستری شده در NICU بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران بود. باتوجه به در دسترس بودن اطلاعات مربوط به نوزادان بستری شده در بیمارستان‌های استان و نوع مطالعه حاضر، نیازی به نمونه‌گیری نبوده و کلیه نوزادان بستری در NICU بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران درسال 1400 به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند که بر اساس آمار سامانه ایمان 2531 نفر می‌باشد. معیارهای ورود به مطالعه، نوزادان بستری شده در NICU بیمارستان‌های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سال 1400 بود و وجود ناهنجاری ماژور مادرزادی بدو تولد در نوزاد به‌عنوان معیار خروج از مطالعه در نظر گرفته شد. در مطالعه حاضر انتوباسیون به‌عنوان تهویه تهاجمی و سایر روش‌های تهویه نیز به‌عنوان روش غیرتهاجمی در نظر گرفته شد. جهت تحلیل آماری این مطالعه در بخش آمار استنباطی و جهت بررسی فرضیات مطالعه از آزمون‌های پارامتری پس از بررسی نرمالیتی داده‌ها استفاده گردید. کلیه تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۶ انجام شد. یافته‌ها: در مطالعه حاضر، سن بارداری مادران بین 22 تا 41 هفته با میانه و فاصله میان‌چارکی 0/37 (0/39-0/34) هفته بود. از 2531 نوازد بستری شده در بخش NICU در طی سال1400 ، 1505 مورد (59/5 درصد) پسر و مابقی دختر بودند. از تمامی نوزادان نیازمند حمایت‌های تنفسی، 248 مورد (9/8 درصد) تحت تهویه تهاجمی و 579 مورد (202/9 درصد) تحت تهویه غیرتهاجمی قرار گرفته‌اند، که در 42 مورد (1/7 درصد) از نوزادان پنوموتوراکس گزارش شد. مرگ نوزاد در 112 مورد (4/4 درصد) از نوزادان بستری گزارش شده‌است، که این میزان در نوزادان زیر 32 هفته 89 مورد (21/5درصد) و در بالاتر از 32 هفته 23 مورد (1/1 درصد) بود. استنتاج: یافته‌های مطالعه حاضر نشان داد که با وجود پایین بودن میزان کلی مرگ و میر نوزادان بستری در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان، این میزان در نوزادان بسیار نارس (زیر ۳۲ هفته) در سطحی بالاتر از کشورهای پیشرفته بوده و نیاز به توجه بیش‌تر و بررسی عوامل تاثیرگذار دارد. هم‌چنین در حدود 1/0 موارد نوزادان بستری به علت نیاز به تجهیزات بیش‌تر به بیمارستان‌های دیگر منتقل شده‌اند که می‌توان با ارائه تمهیدات لازم از جمله دستگاه‌های تهویه تهاجمی به این بیمارستان‌ها میزان مرگ و میر نوزادان را کاهش داد. بیش‌ترین علل منجر به فوت در نوزادان بستری در NICU به‌ترتیب سندرم دیسترس تنفسی، پره‌مچوریتی(سن حاملگی کم‌تر از ۲۶ هفته) و مالفورماسیون‌ها بود.