ارتباط بین چاقی و اختلال لیپید در بیماران پره دیابتی در مراکز بهداشتی درمانی شهرستان آمل در سال 1402

Abstract

سابقه و هدف: چاقی یک عامل خطر مشترک برای اختلالات چربی، دیابت و پره دیابت است که با پیامدهای نامطلوب سلامتی و مرگ ومیر زودرس ارتباط دارد. با توجه به عوارض جدی هایپرلیپیدمی و عدم بررسی هیپرلیپیدمی در بیمارن پره دیابتی، شناسایی به موقع عوامل زمینه‌ای و پیشگیری به موقع وآموزش به افراد در خصوص خطر بیماری، در کاهش بروز آن کمک‌کننده خواهد بود. این مطالعه با هدف بررسی رابطه بین چاقی و اختلالات چربی در افراد پیش دیابتی و ارزیابی مقایسه اثر مستقل پیش دیابت بر سطوح لیپید و اثر مشترک چاقی و پیش دیابت طراحی شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری مطالعه افراد بالاتر از 30 سال مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهرستان آمل می‌باشند. مراکز به صورت تصادفی ساده وارد مطالعه شدند. حجم نمونه تعداد 530 نفر محاسبه شد. با بررسی پرونده‌های بهداشتی، افراد پره دیابت چاق و با BMI نرمال تا رسیدن به تعداد مورد نیاز بر اساس روش مبتنی بر دسترس وارد مطالعه شدند. در صورتی که BMI فرد مساوی یا بالاتر از kg/m230 باشد چاق تلقی می‌شود. اطلاعات مربوط به قند و لیپید از پرونده بیمار استخراج و ثبت شد سپس وزن، قد و دورکمر افراد اندازه‌گیری شد و BMI محاسبه شد و با دستگاه فشار سنج جیوه‌ای، فشارخون اندازه‌گیری شد. پس ازجمع‌آوری داده‌ها ورود و آنالیز داده‌ها با نرم‌افزار SPSS-23 انجام شد. سطح معنی‌داری آزمون‌ها 0/5درنظرگرفته شد. به علت نرمال بودن، جهت مقایسه متغیرهای کمی از student t test و ANOVA استفاده شد هم‌چنین جهت ارزیابی متغیر وابسته با سایر متغیرهای مستقل از آنالیز رگرسیون چندگانه استفاده شد. جهت ارزیابی ارتباط بین متغیرهای کمی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته‌ها: در این مطالعه با در نظر گرفتن معیار های ورود و خروج 515 نفر وارد مطالعه شدند که396 نفر زن و119 نفر مرد بودند. نتایج نشان داد که ارتباط معنی‌داری بین دورکمر غیرطبیعی و دیس‌لیپیدمی (0/001P=) BMI و دیس‌لیپیدمی (0/001P=) سابقه چاقی در خانواده و سابقه هایپر لیپیدمی درخانواده و دیس لپیدمی وجود داشت(0/001P=). ارتباط معنی‌داری بین سابقه دیابت در خانواده و دیس‌لیپیدمی(0/05P=) وجود داشت و دیس‌لیپیدمی با سن، شغل، جنس و مصرف سیگار ارتباط معنی‌داری نداشت. نتایج نشان می‌دهد که شانس دیس لیپیدمی با افزایشLDL 1/5برابر با افزایش FBS، 1/2 برابر و با افزایش تری گلیسرید 1/1برابر بیش‌تر می‌شود. شانس دیس لیپیدمی در افراد با سابقه دیابت در خانواده 14/6برابر و در افراد با سابقه هایپر لپیدمی در خانواده 0/02 برابر بیش‌تر می‌شود. ارتباط معنی‌داری بین BMI و دیس‌لیپیدمی(0/001P=) مشاهده شد. با افزایش BMI شانس دیس‌لیپیدمی 68/0برابر بیش‌تر می‌شود. بین LDL و شاخص توده بدنی ارتباط معنی‌دار یافت شد(000/0=P). بین HDL و شاخص توده بدنی رابطه معکوس معنی‌دار یافت شد (0/003=P). بین COL و شاخص توده بدنی رابطه معنی‌دار یافت شد(000/0=P). بین تری‌گلیسرید و شاخص توده بدنی رابطه معنی‌دار یافت شد(000/0=P) بین دور کمر و شاخص توده بدنی رابطه معنی‌دار یافت شد(000/0=P). استنتاج: این مطالعه نشان داد BMI با LDL، تری‌گلیسرید و کلسترول و دور کمر همبستگی مثبت دارد. با افزایش چاقی شانس دیس‌لیپیدمی بیش‌تر می‌شود. با افزایش LDL، FBS، تری‌گلیسرید، سابقه دیابت در خانواده و هایپر لیپیدمی در خانواده شانس بروز دیس‌لیپیدمی بیش‌تر می‌شود.