تعیین کیفیت زندگی مرتبط با دهان بیماران دریافت ‌کننده‌ی ایمپلنت و عوامل تاثیرگذار بر آن

Abstract

سابقه و هدف: امروزه یکی از بهترین و مناسب‌ترین استراتژی‌های درمانی در نواحی بی‌دندانی استفاده از ایمپلنت جهت تقویت زیبایی و سیستم جویدن می‌باشد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط این درمان بر کیفیت زندگی مرتبط با دهان در بیماران مراجعه‌کننده در مراکز خصوصی، انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی– تحلیلی (مقطعی)، 349 بیمار مراجعه‌کننده به مطب‌های خصوصی طی سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ به صورت تصادفی انتخاب شدند. از این بیماران خواسته شد تا پرسش‌نامه 14OHIP- را جهت ارزیابی کیفیت زندگی مرتبط با دهان تکمیل کنند. متغیرهای سن، جنس، محل قراردهی ایمپلنت، تعداد دندان‌های از دست رفته در ارتباط با کیفیت زندگی مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به میانگین به‌دست آمده از پرسش‌نامه، هر یک از بیماران در یکی از دسته‌های خیلی خوب، خوب، متوسط، بد و خیلی بد (از ۰ تا ۱۱ خیلی خوب، 12 تا 22 خوب، 23 تا 34 متوسط، 35 تا 45 بد، و 46 تا 56 خیلی بد) ارزیابی شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از میانگین± انحراف‌معیار برای متغیرهای کمی استفاده شد. در نهایت داده‌ها با استفاده از آزمون t مستقل و آنالیز واریانس با 05/0=P و آزمون رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: در مجموع 325 پرسشنامه تکمیل شد. 167 نفر (4/51 درصد) زن (با میانگین سنی 8/46±44/18 سال) بودند. میانگین کلی کیفیت زندگی مرتبط با دهان بیماران پس از درمان ایمپلنت خوب بود (3/56±16/80. کیفیت زندگی مرتبط با دهان کلی 98/8 درصد خوب بود و تنها 2/1 درصد از بیماران ضعیف بودند. بین تعداد، محل ایمپلنت‌ها، زمان سپری شده از درمان و جنسیت با کیفیت زندگی مرتبط با دهان بیماران تفاوت معنی‌داری وجود داشت (0/001>P، 0/025P=، 0/048P= و 0/001P<) به‌طوری‌که بیماران با تعداد ایمپلنت بیش‌تر، کیفیت زندگی مرتبط با دهان کم‌تری داشتند ومیانگین کیفیت زندگی مرتبط با دهان در بیماران با مدت زمان وجود ایمپلنت بیش از سه سال نسبت به بیماران با مدت زمان وجود ایمپلنت کم‌تر از سه سال، بالاتر بوده ‌است. هم‌چنین میانگین کیفیت زندگی مرتبط با دهان در زنان بیش‌تر از مردان بوده است. به‌صورت کلی می‌توان بیان کرد که کیفیت زندگی مرتبط با دهان در سنین بالا از سنین پایین، کم‌تر است(0/001P<). هم‌چنین باید اشاره کرد که تعداد ایمپلنت‌ها با ضریب بتای استاندارد(0/045) بالاترین تاثیر رگرسیونی را بر کیفیت زندگی مرتبط با دهان داشته است. استنتاج: کیفیت زندگی مرتبط با دهان در بیماران با هر دو فک درگیر ایمپلنت، به‌طور معنی‌داری پایین‌تر از افرادی بود که فقط در فک بالا یا فقط در فک پایین ایمپلنت دارند. با افزایش مدت زمان وجود ایمپلنت، میزان کیفیت زندگی مرتبط با دهان بیماران به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد. کیفیت زندگی مرتبط با دهان بیماران در خانم‌ها به‌طور معنی‌داری بالاتر بود. تفاوت معنی‌داری بین سطح تحصیلات بیماران با کیفیت زندگی مرتبط با دهان مشاهده نشد. کیفیت زندگی مرتبط با دهان بیماران مسن‌تر به‌طور محسوسی پایین‌تر بوده است. بین متغیرهای دارای اثر بررسی ‌شده تعداد ایمپلنت‌ها بیش‌ترین تاثیر را داشته و سن و جنسیت کم‌ترین تاثیر را داشتند.