ارزیابی الگوی مقاومت دارویی و تشخیص مولکولی توالی‌های الحاقی ISAba1 و ISAba2 در ایزوله‌های اسینتوباکتر بومانی جدا شده از بیماران بستری در بیمارستان‌های آموزشی شهر ساری

Abstract

سابقه و هدف: گونه‌های اسینتوباکتر به‌عنوان یکی ازعوامل اصلی عفونت‌های بیمارستانی ظاهر شده‌اند. اسینتوباکتر بومانی، به‌عنوان شایع‌ترین زیرگونه بالینی، می‌تواند باعث ایجاد طیف گسترده‌ای از عفونت‌های بیمارستانی از جمله پنومونی، عفونت‌های خون و عفونت‌های زخم شود. این عفونت‌ها به دلیل افزایش میزان مقاومت دارویی در بین این باکتری‌ها، معمولاً با نرخ بالای مرگ و میر همراه هستند. تولید بتالاکتامازها یک مکانیسم مقاومت مهم در برابر بتالاکتام‌ها است. رونویسی از این ژن‌های بتالاکتامازی توسط توالی‌های الحاقی(ISs) مختلفی که در نزدیکی آن‌ها قرار دارند، تقویت می‌شود. توالی‌های الحاقی که بیش‌تر با ژن‌های کارباپنم از در ایزوله‌های مقاوم به چند داروی اسینتوباکتر بومانی مرتبط می‌باشد عبارتند از: ISAba1، ISAba2، ISAba3، ISAba4 و IS18. این مطالعه با هدف ارزیابی الگوی مقاومت دارویی و تشخیص مولکولی توالی‌های الحاقی ISAba1 و ISAba2 در ایزوله‌های اسینتوباکتر بومانی جدا شده از بیماران بستری در بیمارستان‌های آموزشی شهر ساری انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی (cross-sectional) در یک دوره شش ماهه، از فروردین تا شهریور سال 1401، در بیمارستان‌های آموزشی شهر ساری انجام شد. در این مطالعه، 90 ایزوله اسینتوباکتر بومانی از نمونه‌های بالینی مختلف بیماران بستری جمع‌آوری شد. به منظور تأیید گونه اسینتوباکتر بومانی، از تست‌های فنوتایپی مختلف از جمله TSI، اکسیداز، MR/VP، OF، اوره، سیترات و SIM استفاده شد. الگوی حساسیت آنتی‌بیوتیکی ایزوله‌ها با استفاده از روش دیسک دیفیوژن و بر اساس دستورالعمل CLSI 2021 مورد بررسی قرار گرفت. حداقل غلظت مهاری (MIC) کولیستین با استفاده از روش میکروبراث تعیین شد. برای ارزیابی حضور ژن‌های ISAba1 و ISAba2، روشPCR (Polymerase Chain Reaction) با استفاده از پرایمرهای اختصاصی انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 تحلیل شدند. برای تعیین اختلافات معنی‌دار از آزمون کای‌دو استفاده شد. مقدار P کمتر یا مساوی 05/0 به‌عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که ایزوله‌های اسینتوباکتر بومانی دارای سطح بالایی از مقاومت نسبت به چندین آنتی‌بیوتیک از جمله سیپروفلوکساسین، ایمی‌پنم، دوری‌پنم، سفپیم، سفازیدیم، پیپراسیلین تازوباکتام و پیپراسیلین بودند، به طوری‌که همه ایزوله‌ها (100 درصد) نسبت به این آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم بودند. با این حال، بالاترین میزان حساسیت نسبت به آنتی بیوتیک کولیستین مشاهده شد (98/8 درصد). هم‌چنین، فراوانی ژن‌های ISAba1 و ISAba2 در میان ایزوله‌ها به ترتیب 95/5 درصد و 81/1 درصد بود که نشان‌دهنده شیوع بالای این عناصر ژنتیکی در بین ایزوله‌های مورد مطالعه است. استنتاج: یافته‌های این مطالعه بیانگر حساسیت بالای ایزوله‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیک کولیستین بود، اما به جهت جلوگیری از مقاومت به آن و هم‌چنین به‌دلیل داشتن عوارض کلیوی، باید با احتیاط مصرف شود. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که وجود عناصر الحاقی مانند ISAba1 و ISAba2 نقش مهمی در افزایش بیان ژن‌های مقاومت دارویی و انتقال آن‌ها در اسینتوباکتر بومانی دارد. این امر می‌تواند به توضیح شیوع بالای مقاومت دارویی در این باکتری‌ها کمک کند و نشان‌دهنده اهمیت بالای تشخیص و کنترل این عوامل در کاهش عفونت‌های بیمارستانی است. بنابراین، شناسایی و کنترل این عوامل می‌تواند گامی مؤثر در بهبود روش‌های پیشگیری و درمان عفونت‌های ناشی از اسینتوباکتر بومانی باشد.