بررسی شیوع و پیش‌بینی دردهای اسکلتی‌عضلانی مرتبط با کار بر اساس پوسچر بدن، استرس شغلی، سلامت روان و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی در کارکنان شرکتی تجاری

Abstract

اهداف: دردهای اسکلتی‌عضلانی مرتبط با کار یکی از عوامل اصلی کاهش کمیت و کیفیت کار و تهدیدکننده‌ی سلامت جسمانی و روان‌شناختی کارمندان محسوب می‌شود. هدف از مطالعه‌ی حاضر بررسی شیوع و پیش‌بینی دردهای اسکلتی‌عضلانی مرتبط با کار بر اساس پوسچر بدن، استرس شغلی، سلامت روان و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی در کارکنان شرکتی تجاری در شیراز بود. روش ‌‌‌کار: جامعه‌ی آماری شامل کارکنان این شرکت با تعداد کلی ۲۵۰ نفر بود که طبق جدول مورگان، ۱۴۷ نفر (۵۱ زن و ۹۶ مرد) بر اساس معیارهای ورود، انتخاب و ارزیابی شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش‌نامه‌های درد اسکلتی‌عضلانی (Nordic questionnaires)، پوسچر بدن (Qec)، استرس شغلی (ERI)، سلامت روان (GHQ) و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (CFI) بود. اطلاعات دموگرافیک به‌وسیله‌ی آزمون­های ناپارامتریک خی‌دو و کروسکال‌والیس و ارتباط بین متغیرها به‌شیوه‌ی تحلیل رگرسیون و به‌وسیله‌ی نرم‌افزار spss-۲۶ تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: بررسی یافته‌های توصیفی نشان داد که شایع‌ترین درد در گروه نمونه به‌ترتیب، درد کمر (۷۶/۱۹ درصد)، گردن (۶۹/۳۸ درصد) و قسمت تحتانی کمر (۵۶/۶۴ درصد) بود؛ همچنین، ورزش بیشتر در طول هفته با تجربه‌ی کمتر درد در ارتباط بود (۰/۰۵P<). بر اساس یافته‌ها، پوسچر بدن بیشترین توانایی پیش‌بینی دردهای گردن، شانه، دست و کمر را داشت (۰/۰۱P<)، همچنین، مؤلفه‌های استرس شغلی، سلامت روان و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی به‌صورت معناداری، دردهای مرتبط با کار را پیش‌بینی کردند (۰/۰۱P<). نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، آموزش شیوه‌ی صحیح پوسچر بدن می‌تواند میزان درخور توجهی از دردهای اسکلتی‌عضلانی را کاهش دهد؛ همچنین، آموزش شیوه‌های مدیریت استرس شغلی و ارتقای انعطاف‌پذیری روان‌شناختی کارکنان ممکن است با کاهش ناراحتی‌های جسمانی مرتبط باشد.