اثربخشی آموزش حل مسئله بر ولع مصرف مواد، سلامت روان و حساسیت به طرد در افراد وابسته به مصرف

Abstract

مقدمه: مطالعه حاضر با هدف تعیین­ اثربخشی آموزش حل‌مسئله بر ولع مصرف، سلامت روان و حساسیت به طرد در افراد وابسته به مواد انجام شد. روش پژوهش نیمه‌تجربی از نوع پیش­آزمون، پس­آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه بود.روش کار: جامعه آماری این مطالعه شامل افراد دارای سابقه مصرف مواد افیونی مراجعه‌کننده به یکی از مراکز ترک اعتیاد نسیم­شهر در سال ۱۴۰۰ بودند. 40 نفر از افراد براساس معیارهای ورود و خروج و به شیوه نمونه­گیری دردسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ولع مصرف مواد (صالحی‌فدردی و برعرفان، 1387)، پرسشنامه سلامت روان (کی‌یز، 2006) و پرسشنامه حساسیت به طرد (داونی و فلدمن، 1996) بود. هر دو گروه آزمایش و کنترل، با استفاده از ابزار پژوهش مورد پیش آزمون قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش طی 8 جلسه 60 دقیقه‌ای آموزش حل‌مسئله را دریافت کرد و برای گروه کنترل هیچ آموزشی اجرا نشد. در پایان مداخلات هر دو گروه آزمایش و کنترل با استفاده از ابزار پژوهش مورد پس آزمون قرار گرفتند. آزمون پیگیری پس از سه ماه از هر دو گروه بعمل آمد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: یافته ها نشان داد اثر اجرای متغیر مستقل بر متغیرهای های ولع مصرف مواد (001/0= P ، 02/36 =F)، سلامت روان (001/0= P، 11/23 =F) و حساسیت به طرد (001/0= P، 51/24 =F) معنادار است. به طوری که اجرای آموزش حل مسئله باعث شده تا میانگین نمرات ولع مصرف مواد، سلامت روان و حساسیت به طرد در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در مراحل پس آزمون و پیگیری کاهش یابد.نتیجه‌گیری: نتایج در دوره پیگیری پا برجا ماندند. ازاین رو می‌توان از آموزش حل‌مسئله به عنوان یک روش درمانی غیردارویی جایگزین یا تکمیلی در مراکز درمانی سوءمصرف مواد با هدف کاهش ولع مصرف مواد و حساسیت به طرد و بهبود سلامت روان سود برد.