طراحی و روان‌سنجی پرسش‌نامه‌ی بررسی خودابرازی جنسی در زنان ایرانی

Abstract

سابقه و هدف: خودابرازی جنسی نقش مهمی در عملکرد و رضایت جنسی زوجین دارد. لازمه‌ی سنجش این متغیر در اختیار داشتن ابزاری روا، پایا و کارآمد است. مرور متون مرتبط نشان می‌دهد ابزاری با قابلیت تناسب فرهنگی و اجتماعی برای زنان ایرانی در این زمینه وجود ندارد؛ لذا هدف پژوهش حاضر طراحی و روان‌سنجی ابزار بررسی خودابرازی جنسی در زنان ایرانی بود. مواد و روش‌‌ها: این مطالعه‌ی روش‌شناسی در سال 1399 در شهر تهران انجام شد. در فاز اول، ابعاد خودابرازی جنسی زنان با مرور متون مرتبط و رویکرد تحلیل مضمون تبیین شد و با استفاده از رویکرد قیاسی‌استقرایی ۲5 گویه تدوین شد. در فاز دوم، روان‌سنجی با بررسی روایی صوری، محتوا، سازه و ملاک و پایایی با بررسی همسانی درونی و روش آزمون و بازآزمون بررسی شد. یافته‌ها: خودابرازی جنسی زنان ایرانی بر اساس نتایج فاز اول مطالعه به‌صورت «صحبت کردن زن درباره‌ی روابط جنسی و عوامل مؤثر بر کمیت و کیفیت» استخراج شد. شاخص‌های کمّی روایی محتوا (CVI و CVR) به‌ترتیب برابر با 0.95 و 0.79 به دست آمد. بررسی روایی سازه‌ی ابزار با اجرای تحلیل عاملی اکتشافی به شناسایی چهار عامل منجر شد که در مجموع 65.06 درصد از واریانس را تبیین کردند. ارزیابی روایی همگرا بیانگر ضرایب هم‌بستگی بین نمره‌ی کل و ابعاد پرسش‌نامه‌ی مذکور با پرسش‌نامه‌ی رضایت جنسی لارسون در محدوده‌ی 0.66 تا 0.93 بود. نتیجه‌گیری: یافته‌ها بیانگر روایی و پایایی مطلوب پرسش‌نامه‌ی خودابرازی جنسی زنان است؛ لذا استفاده از این پرسش‌نامه به‌منظور بررسی خودابرازی جنسی زنان ایرانی در مطالعات آتی پیشنهاد می‌شود.