تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر مدل اعتقاد بهداشتی بر میزان خودکارآمدی شیردهی در مادران مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر قزوین: یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی

Abstract

سابقه و هدف: در سال‌های اخیر قطع زودهنگام شیردهی انحصاری در ایران در‌ حال افزایش است. افزایش‌ سطح آگاهی مادران از مهمترین عوامل موثر در ارتقای تغذیه انحصاری با شیر مادر است؛ یکی از بهترین روش‌های آموزشی درباره چالش‌های سلامتی، مدل اعتقاد بهداشتی است. مطالعه حاضر، با هدف تعیین تاثیر مداخله آموزشی مبتنی ‌بر مدل اعتقاد بهداشتی بر میزان خودکارآمدی شیردهی در مادران انجام شد. مواد و روش‌‌ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده شاهد‌دار است که درباره120 زن باردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی شهر قزوین انجام‌ شد. نمونه‌ها با روش تخصیص تصادفی بلوکی ۴ تایی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. گروه مداخله از هفته 36 به بعد، 4 جلسه آموزشی شیردهی، مبتنی بر سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی، به صورت مجازی دریافت‌کردند. گروه کنترل مراقبت‌های روتین دوران بارداری را دریافت‌کردند. پرسشنامه خودکارآمدی شیردهی و مدل اعتقاد بهداشتی، قبل از زایمان و 1، 4 و 6 هفته پس‌ از آن تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss26 انجام شد. سطح معنا‌داری همه آزمونها 0.05 در نظرگرفته شد. یافته‌ها: بعد ‌‌از انجام مداخله، تفاوت آماری معنا‌داری در میانگین دو گروه از‌‌‌‌‌‌ نظر سازه‌های مدل اعتقاد بهداشتی مشاهده شد (p<0.05). همچنین میانگین نمرات خودکارآمدی شیردهی در هفته اول بعد از مداخله در گروه کنترل 4.65 ± 52.23 و در گروه آزمون 4.09 ± 55.8 بوده که از نظر تفاوت آماری معنادار بوده است (P<0.001). نتیجه‌گیری: مداخله آموزشی بر‌اساس مدل اعتقاد بهداشتی می‌تواند میزان خودکارآمدی شیردهی مادران را بهبود دهد؛ بنابراین، مراقبان بهداشتی می‌توانند از آن به عنوان روش آموزشی قابل اعتماد و در‌ دسترس استفاده کنند.