اثربخشی درمان با رویکرد رفتاردرمانی-عقلانی-هیجانی و درمان پذیرش‌وتعهد بر استرس اکسیداتیو بیماران مبتلابه فشارخون بالا

Abstract

سابقه و هدف: فشارخون بالا یکی از اصلی­ترین عوامل مرگ­ومیر در جهان است. علی­رغم اینکه فشارخون بالا منشأ پزشکی دارد، مداخلات روان­شناختی نیز می­توانند در کاهش آن نقش مهمی ایفا کنند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان با رویکرد رفتاردرمانی-عقلانی-هیجانی و درمان پذیرش­وتعهد بر استرس اکسیداتیو بیماران مبتلابه فشارخون بالابود. روش بررسی: پژوهش حاضر شبه تجربی از نوع پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه کنترل به همراه دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل تمامی افراد مبتلابه فشارخون بالا در شش ماه نخست سال ۱۳۹۹ در شهر بیرجند بودند که به روش نمونه­گیری در دسترس 36 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب به­طور تصادفی در دو گروه آزمایش درمان عقلانی، هیجانی و رفتاری (12 نفر) و پذیرش و تعهد (12 نفر) و یک گروه کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. افراد گروه­های آزمایش به‌صورت هفتگی و در هر جلسه ۹۰ دقیقه درمجموع هشت جلسه، مداخلات درمانی درمان عقلانی، هیجانی و رفتاری درایدن و نیمن (2013) و پذیرش­ وتعهد هیز (2011) را دریافت نمودند. ابزار پژوهش دستگاه فشارخون جیوه­ای و روش اندازه­گیری Hple و FRAP بود. جهت تحلیل داده­ها از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در نرم­افزار SPSS24 استفاده شد. یافته­ها: درمان با رویکرد رفتاردرمانی-عقلانی-هیجانی و درمان پذیرش­ و تعهد بر شاخص­های استرس اکسیداتیو یعنی مالون­دی­آلدئید (01/0>P)، ظرفیت تام اکسیدانی (01/0>P) و اسیداوریک (05/0>P) اثربخش بود که در دو دوره پیگیری نیز تداوم داشت (01/0>P). نتیجه­گیری: بر اساس نتایج، می­توان از مداخلات درمانی درمان عقلانی-هیجانی-رفتاری و پذیرش­وتعهد برای کاهش استرس اکسیداتیو بیماران مبتلابه فشارخون بالا در کنار روش­های دارویی، استفاده کرد.