تحریک مغزی و توان‌بخشی شناختی: رویکردی دوگانه برای مدیریت پرخاشگری و رفتار شبانه در بیماران مبتلا به آلزایمر خفیف

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: آلزایمر یکی از مشکلات مهم عصر حاضر محسوب می‌شود که افراد زیادی را به خود درگیر می‌کند. ازاین‌رو به‌منظور پیشگیری و کاهش اثرات این بیماری از روش‌های مختلفی مثل روش تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم (tDCS) و توان‌بخشی شناختی استفاده می‌شود. بنابراین هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم (tDCS) و پروتکل توان‌بخشی شناختی کوتاه‌مدت بر علائم پرخاشگری و رفتار شبانه در بیماران مبتلا به آلزایمر خفیف بود. مواد و روش کار: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود که با استفاده از روش پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام شد. جامعه آماری کلیه سالمندان بالای 65 سال مبتلا به آلزایمر خفیف را شامل می‌شد که در سال 1401 به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کرده بودند که از بین این افراد، 60 نفر به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و سپس به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل گمارده شدند. سپس متغیرهای مستقل مداخله تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم (tDCS) بر روی یک گروه آزمایش و برنامه توان‌بخشی شناختی کوتاه‌مدت بر روی گروه آزمایش دوم اعمال شد و بر روی گروه سوم هیچ مداخله‌ای انجام نشد. بعد از خاتمه مداخله، پس‌آزمون با فاصله یک هفته بر روی گروه‌های آزمایش و گروه کنترل اجرا شد. بعد از یک ماه مجدد گروه‌های موردمطالعه مورد پیگیری قرار گرفتند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه نوروپسیکولوژیک (NPI) استفاده شد. جهت تحلیل اطلاعات از آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری مکرر در نرم‌افزار SPSS-23 استفاده شد. همچنین در این پژوهش سطح معنی‌داری 05/0>p مدنظر بود. یافته‌ها: نتایج نشان داد که هر دو روش موجب کاهش علائم پرخاشگری در سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف می‌شود. بااین‌حال تأثیر این دو روش در کاهش علائم رفتار شبانه در سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف معنی‌دار نبود. بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش بیانگر این است که هر دو روش موجب کاهش علائم پرخاشگری در سالمندان مبتلا به آلزایمر خفیف می‌شود. بااین‌حال تأثیر این دو روش بر علائم رفتار شبانه معنی‌دار نبود. مطالعات بیشتر در زمینه تأیید نقش این دو روش بر علائم پرخاشگری و رفتار شبانه لازم است.