بررسی تأثیر شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی نجات‌یافتگان از سوختگی: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: سوختگی تأثیرات قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی نجات‌یافتگان دارند، که اغلب منجر به اضطراب روانی و مشکلات روحی می‌شود. با تأکید بر این نکته که عوامل روان‌شناختی به‌عنوان عوامل تأثیرگذار بر کیفیت زندگی در نظر گرفته می‌شوند، محققان می‌توانند درمان‌های روان‌شناختی را برای این زمینه بکار ببرند. ازجمله این روش‌ها می‌توان به شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی اشاره کرد که به‌عنوان یک مداخله پر امید برای مواجهه با این چالش‌ها مطرح شده است. این مطالعه به‌منظور ارزیابی تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی بیماران سوخته مراجعه‌کننده به بیمارستان امام خمینی در ارومیه انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل بود که بر روی تعداد 60 بیمار دچار آسیب سوختگی مراجعه‌کننده به بیمارستان امام خمینی در ارومیه انجام شد. پس از دریافت مجوز اخلاقی و ثبت مطالعه، نمونه‌ها به‌طور تصادفی به گروه کنترل (تعداد=30) و گروه مداخله (تعداد=30) اختصاص داده شدند. گروه مداخله آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را طی هشت جلسه دوساعته دریافت کرد، درحالی‌که گروه کنترل تنها درمان‌های روتین را دریافت کرد. داده‌ها قبل از مداخله با استفاده از پرسشنامه‌های دموگرافیک و کیفیت زندگی اختصاصی سوختگی جمع‌آوری شد. سپس بلافاصله بعد اتمام جلسات و چهار هفته بعد از مداخله، پرسشنامه‌های مطالعه توسط گروه کنترل و مداخله تکمیل و جمع‌آوری شد و توسط SPSS نسخه 16 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج آزمون تست آماری آنوا نشان داد که قبل از مداخله میانگین نمره کلی کیفیت زندگی در دو گروه کنترل و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تفاوت معنی‌داری نداشت (05/0 P >)، که نشان‌دهنده همسان بودن کیفیت زندگی دو گروه قبل از مطالعه بود. اما بلافاصله بعد و یک ماه بعد از اجرای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در میانگین نمره کلی کیفیت زندگی بین دو گروه کنترل و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تفاوت معنی‌داری مشاهده شد (001/0P <). به‌عبارتی‌دیگر اجرای شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث افزایش نمره کیفیت زندگی در گروه مداخله شده بود. بحث و نتیجه‌گیری: شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی یک مداخله مؤثر برای بهبود کیفیت زندگی بیماران دچار آسیب سوختگی است. یافته‌ها حاکی از این است که ادغام شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در برنامه‌های بازسازی سوختگی می‌تواند به بهبود بازسازی روانی و کیفیت زندگی بیماران کمک کند.