اثر پوشش‌دهی با عصاره‌ پوست انار و نشاء گوجه‌فرنگی بر ویژگی‌های فیتوشیمیایی و حفظ کیفیت میوه توت‌فرنگی رقم ’پاروس‘ طی نگهداری در انبار سرد

Abstract

ضایعات محصولات باغبانی از جدی‌ترین نگرانی‌های امروزی است. با افزایش جمعیت، خسارات و ضایعات محصولات غذایی نیز به‌طبع آن افزایش می­یابد که به‌شدت بر سلامت محیط‌زیست و انسان اثرگذار است. از طرفی ضایعات باغبانی سرشار از مواد مغذی، پلی ساکاریدها، ترکیبات ضد میکروبی است که می­توان از آنها برای تهیه پوشش­های خوراکی استفاده کرد. پوشش خوراکی از میوه‌ها در برابر اتلاف مواد مغذی و معدنی محافظت می‌کند و ماندگاری آن­ها را افزایش می‌دهد. توت‌فرنگی به‌دلیل تنفس و فعالیت متابولیکی بالا، بافت نرم و حساسیت به آسیب­های مکانیکی و قارچی دارای عمر پس از برداشت کوتاهی است. جایگزینی تیمارهای سازگار با محیط‌زیست و ایمن برای جلوگیری از تلفات پس از برداشت این میوه جهت بهبود ماندگاری در انبار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. در این پژوهش عصاره­های گیاهی استخراج شده از ضایعات بخش باغبانی به‌عنوان پوشش خوراکی توت­فرنگی استفاده شده است. بدین جهت تأثیر عصاره‌های گیاهی پوست انار و نشاء گوجه­فرنگی هر کدام با غلظت یک درصد بر افزایش زمان ماندگاری میوه توت­فرنگی به مدت 15 روز در دمای 4 درجه سانتی­گراد مورد بررسی قرار گرفت. لازم به ذکر است، از میوه فاقد پوشش خوراکی به‌عنوان تیمار کنترل استفاده شد. برخی صفات کیفی و شاخص‌های رنگ میوه پس از 5، 10 و 15 روز انبارداری مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد کاهش وزن و افت سفتی بافت در میوه­های پوشش­دهی شده با عصاره­های گیاهی کمتر از میوه‌های شاهد بود. از طرفی تیمارهای مورد استفاده اثر مثبتی بر ویژگی­های کیفی میوه شامل pH، مواد جامد محلول و اسیدیته قابل تیتراسیون داشتند. محتوی آنتوسیانین کل، میزان اسید آسکوربیک و فلاونوئید کل نمونه­ها در طول مدت انبارداری در میوه­های پوشش­دار بهتر از میوه‌های شاهد حفظ گردید. از طرفی محتوای فنل کل و ظرفیت آنتی­اکسیدانی تحت تأثیر تیمار عصاره­های گیاهی قرار نگرفت. بیشترین تغییرات رنگ در سطح میوه در نمونه شاهد مشاهده شد. میوه‌های پوشش­دهی شده با عصاره پوست انار در حفظ پارامترهای کیفی پس از 15 روز، نسبت به سایر تیمارها بهتر عمل کردند و درصد پوسیدگی میوه‌ها را کمتر کردند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که غلظت­ یک درصد عصاره­های پوست انار و نشاء­ گوجه­فرنگی می‌تواند به عنوان پوشش خوراکی در حفظ ویژگی­های کیفی میوه توت­فرنگی در انبار سرد موثر باشند.