تأثیر نانو ذرات کلسیم و نقره بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی گل شاخه بریده رز

Abstract

گل رز از جمله گل­های مهم شاخه بریده می­باشد که به دلیل عدم شرایط مناسب نگه­داری در زمان پس از برداشت راندمان تولید این گل به شدت کاهش می­یابد. در این تحقیق، اثر کاربرد نانو ذرات کلسیم قبل از برداشت همراه با کاربرد نانو ذرات نقره پس از برداشت بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی گل‌های شاخه بریده رز رقم ‘Classic Cezanne' مورد بررسی قرار گرفت. پژوهش حاضر در سال 1400 در گلخانه تجاری تولید گل رز در شهرستان نظرآباد استان البرز و موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی انجام شد. نانو ذرات کلسیم با غلظت‌های (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر) هر ده روز (از دو ماه قبل از برداشت) روی بوته‌های گل رز اسپری شدند. پس از برداشت گل­ها و انتقال آنها به آزمایشگاه، نانو ذرات نقره در غلظت‌های صفر، 5 و 10 میلی‌گرم در لیتر به آب مقطر حاوی ساکارز سه درصد گل اضافه شد. پس از برداشت گل‌ها در بازه زمانی صفر، 4، 8 و 12 روز صفات عمرگلجای، قطر گل، وزن تر نسبی شاخه گل­ها، میزان نسبی محلول جذب شده، پروتئین کل، مالون دی آلدئید و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز مورد ارزیابی قرار گرفتند. عمرگلجایی تحت تاثیر تیمار با نانو ذرات کلسیم و نانو ذرات نقره (10 میلی­گرم بر لیتر) نسبت به شاهد 4 روز افزایش یافت. براساس نتایج، در روز دوازدهم اندازه‌گیری تیمار نانو ذرات کلسیم و نقره (غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر) در مقایسه با شاهد (صفر میلی‌گرم در لیتر) باعث افزایش (14 درصد) قطر گل، وزن تر (12 درصد)، مقدار نسبی محلول جذب شده (46 درصد)، سوپراکسید دیسموتاز (21 درصد) و همچنین کاهش مالون دی آلدئید (37 دردصد) گردید. تیمارها باعث کاهش مقدار مالون دی آلدئید و همچنین افزایش میزان نسبی محلول جذب شده، پروتئین کل و آنزیم سوپراکسید دیسموتاز شدند. از طرفی نانو ذرات مورد استفاده در این آزمایش باعث فعال شدن سیستم آنتی­اکسیدانی آنزیمی در تیمارها شد. تیمار نانو ذرات کلسیم قبل از برداشت و نانو ذرات نقره پس از برداشت با فعال کردن سیستم آنزیم آنتی­اکسیدانی و حفظ توانایی جذب محلول باعث افزایش عمر گل­های شاخه بریده رز شد. به‌طور کلی تیمار با نانو ذرات کلسیم با غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر قبل از برداشت و تیمار با نانو ذرات نقره با غلظت 10 میلی‌گرم در لیتر پس از برداشت، در روز دوازدهم موثرترین تیمار در اکثر صفات بودند. با توجه به نتایج به‌­دست‌ آمده از تحقیق حاضر، می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از نانو ذرات کلسیم با نانو ذرات نقره در مقایسه با تیمار شاهد بر اکثر صفات تأثیر بسزایی داشته است. استفاده از نانو ذرات کلسیم با نانو ذرات نقره با افزایش جذب آب و در نتیجه افزایش وزن تازه نسبی، شرایط عمرگلجای را بهبود می­بخشد.