اثر محلول‌پاشی برگی پوترسین بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک دانهال‌های لیموترش (Citrus aurantifolia) تحت تنش خشکی

Abstract

مرکبات یکی از تجاری­‌ترین محصولات میوه در سراسر جهان به شمار می‌­روند که رشد و تولید آن‌ تحت تأثیر تنش‎های غیرزنده قرار می­گیرد. تنش خشکی از مهم‌­ترین تنش­های غیرزنده می‎باشد که همه‌­ی فرآیندهای حیاتی گیاه را تحت تأثیر قرار می‌­دهد. یکی از روش‎های تعدیل کننده اثرات منفی تنش خشکی، استفاده از پلی‌آمین‎ها می‎باشد. لذا آزمایشی جهت بررسی اثر سطوح مختلف پوترسین (صفر، 5/0، 1 و 2 میلی‌مولار) و سطوح مختلف آبیاری (100، 75 و 50 درصد پتانسیل تبخیر و تعرق) بر خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک دانهال‌­های 2 ساله لیموترش به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار طی سال‌های 99-1398 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که با کاهش میزان آب شاخص‎های رشدی کاهش یافت بگونه‎ای که کمترین مقدار وزن‌تر و خشک‌ریشه و اندام‌های هوایی، تعداد برگ و سطح برگ دانهال‌های لیموترش در آبیاری 50 درصد تبخیر و تعرق گزارش گردید در­حالی­که استفاده از پوترسین به‌ویژه در غلظت 2 میلی‌مولار اثر مثبتی بر صفات رشدی دانهال‌های لیموترش در شرایط تنش خشکی داشت. علاوه براین، طی تنش خشکی 50 و 75 درصد تبخیر و تعرق، میزان محتوای نسبی آب برگ، فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه‌ای، دی‌اکسید کربن زیر روزنه کاهش یافت در­حالی‎که استفاده از پوترسین سبب افزایش این خصوصیات فیزیولوژیک گردید. نشت یونی نیز تحت تأثیر تنش خشکی افزایش و تحت تیمار پوترسین کاهش یافت. بطور کلی نتایج نشان داد که کاربرد برگی پوترسین به‌خصوص در غلظت 2 میلی­مولار در تمام سطوح آبیاری می­تواند موجب بهبود خصوصیات مورفولوژیک و فیزیولوژیک دانهال‌­های لیموترش تحت شرایط تنش خشکی گردد.