| dc.contributor.author | حاتمی, حمیرا | fa_IR |
| dc.contributor.author | رسام, قربانعلی | fa_IR |
| dc.contributor.author | دادخواه, علیرضا | fa_IR |
| dc.date.accessioned | 1403-12-20T18:19:02Z | fa_IR |
| dc.date.accessioned | 2025-03-10T18:19:02Z | |
| dc.date.available | 1403-12-20T18:19:02Z | fa_IR |
| dc.date.available | 2025-03-10T18:19:02Z | |
| dc.date.issued | 2024-04-20 | en_US |
| dc.date.issued | 1403-02-01 | fa_IR |
| dc.date.submitted | 2023-02-04 | en_US |
| dc.date.submitted | 1401-11-15 | fa_IR |
| dc.identifier.citation | حاتمی, حمیرا, رسام, قربانعلی, دادخواه, علیرضا. (1403). تأثیر زمان برداشت و روش‌های خشک کردن بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita) در شرایط آب و هوایی شیروان. علوم باغبانی, 38(1), 133-146. doi: 10.22067/jhs.2023.80799.1232 | fa_IR |
| dc.identifier.uri | https://dx.doi.org/10.22067/jhs.2023.80799.1232 | |
| dc.identifier.uri | https://jhs.um.ac.ir/article_44517.html | |
| dc.identifier.uri | https://iranjournals.nlai.ir/handle/123456789/1108314 | |
| dc.description.abstract | به‌منظور افزایش عملکرد اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita) دو آزمایش جداگانه با هدف یافتن بهترین زمان برداشت (قبل از گلدهی، در زمان گلدهی 50 و 100 درصد) و بهترین روش خشک کردن سرشاخه‌ها (اشعه مایکرو: 90، 180، 360، 600 و 900 وات؛ آون: 40 و60 درجه سانتیگراد؛ سایه و آفتاب) در سال 1395 در مجتمع آموزش عالی شیروان به‌ترتیب، بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی و طرح پایه کاملاً تصادفی طراحی و اجرا گردید. اثر زمان برداشت بر ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، عملکرد تر و خشک گیاه نعناع فلفلی معنی‌دار (p≤0.01) بود. ارتفاع بوته بعد ازمرحله 50 درصد گلدهی اختلاف معنی‌داری نشان نداد ولی سایر صفات مورد بررسی شامل تعداد برگ در بوته، عملکرد تر و خشک گیاه، بازده و عملکرد اسانس بر حسب وزن تر و خشک و مهارکنندگی رادیکال‌های آزاد در سرشاخههای برداشت شده در زمان گلدهی کامل بالاترین میزان را داشتند که از نظر آماری اختلاف معنی‌داری را نشان دادند. عملکرد اسانس بر حسب ماده خشک در مرحله تمام گل 8/1 برابر نسبت به مرحله 50 درصد گلدهی و 6/4 برابر نسبت به مرحله قبل از گلدهی افزایش نشان داد. درصد اجزای اسانس نیز تحت تأثیر زمان برداشت قرار گرفت و بالاترین میزان آن در مرحله گلدهی کامل (92/98 درصد) مشاهده شد که بالاترین میزان در منتول (39/42 درصد) و منتون (13/19 درصد) در میان مراحل برداشت بود. کاربرد اشعه مایکرو کوتاه‌ترین زمان خشک شدن سرشاخههای نعناع فلفلی را ایجاد کرد بطوری‌که با افزایش توان اشعه مایکرو، زمان خشک کردن کاهش یافت و سرشاخه‌ها در توان 900 وات در 16/0 ساعت خشک شدند. دماهای 60 و 40 درجه سانتیگراد آون به‌ترتیب از نظر آماری در جایگاه دوم و سوم از نظر سرعت خشک شدن با 10 و 6/14 ساعت قرار گرفتند. خشک شدن در آفتاب و در سایه به‌ترتیب به 46 و 6/109 ساعت زمان برای رسیدن به رطوبت ثابت نیاز داشتند. بیشترین درصد اسانس گیاه نعناع فلفلی در روش خشک کردن در سایه بدست آمد (13/2 درصد) و کمترین میزان در روش خشک کردن با توان 900 و 600 مایکروویو (01/0 درصد) مشاهده شد. پس از روش خشک کردن در سایه بیشترین درصد اسانس گیاه نعناع فلفلی در روش آون 40 درجه (2 درصد) و آفتاب (44/1 درصد) مشاهده شد. مطابق نتایج این مطالعه، برداشت سرشاخه‌ها در زمان تمام گل و خشک کردن با استفاده از آون در دمای 40 درجه سانتیگراد برای گیاه نعناع فلفلی جهت افزایش عملکرد اسانس پیشنهاد می‌گردد. | fa_IR |
| dc.language | فارسی | |
| dc.language.iso | fa_IR | |
| dc.relation.ispartof | علوم باغبانی | fa_IR |
| dc.relation.isversionof | https://dx.doi.org/10.22067/jhs.2023.80799.1232 | |
| dc.subject | آون | fa_IR |
| dc.subject | اشعه مایکرو | fa_IR |
| dc.subject | گلدهی کامل | fa_IR |
| dc.subject | منتول | fa_IR |
| dc.subject | منتون | fa_IR |
| dc.subject | گیاهان دارویی | fa_IR |
| dc.title | تأثیر زمان برداشت و روش‌های خشک کردن بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita) در شرایط آب و هوایی شیروان | fa_IR |
| dc.type | Text | en_US |
| dc.type | مقالات پژوهشی | fa_IR |
| dc.contributor.department | گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران | fa_IR |
| dc.contributor.department | دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران | fa_IR |
| dc.contributor.department | گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران | fa_IR |
| dc.citation.volume | 38 | |
| dc.citation.issue | 1 | |
| dc.citation.spage | 133 | |
| dc.citation.epage | 146 | |
| nlai.contributor.orcid | 0000-0003-2053-1637 | |
