مطالعات و تفکرات فلسفی در علم پرستاری ایران: مرورنظام مند فراترکیب

Abstract

مقدمه: دانش پرستاری در چارچوب فلسفه های حاکم بر جهان بنا می شود. امروزه توجه به فلسفه در تولید و کاربرد دانش اهمیت بسیار یافته است. لذا مطالعه حاضر با هدف مرور نظام مند مطالعات و تفکرات فلسفی در پرستاری ایران انجام شده است. روش کار: مطالعه حاضر از نوع مرور نظام مند فراترکیب است که به ترکیب جامع اطلاعات منتشرشده قبلی در زمینه مطالعات و تفکرات فلسفی در علم پرستاری ایران پرداخته است. جستجو به زبان فارسی و انگلیسی در پایگاه های اطلاعاتی بدون محدودیت زمانی انجام شد. در این مطالعه مروری نظام مند فرا ترکیب ازمجموع 459 مقاله یافت شده در جستجوی اولیه در پایگاه های اطلاعاتی و بررسی کامل مطالعات، نهایتا 12مقاله وارد مطالعه شد. یافته ها: مطالعات و تفکرات فلسفی در علوم پرستاری ایران به تغییر چارچوب و ارائه الگوهای مطالعات علمی و مراقبتی پرستاری، مبتنی بر فلسفه اسلامی- ایرانی- شیعی و ضرورت استفاده از فلسفه در تعلیم و تربیت در پرستاری تاکید داشت، همچنین به نقش فلسفه پست مدرنیسم و ریزومی ژیل دلوز و نگاه نقادانه بر فلسفه های غربی پرداخته بود. نتیجه گیری: اگر چه اکثر مطالعات و تفکرات فلسفی در علوم پرستاری ایران مبتنی بر فلسفه های حاکم بر پرستاری کشورهای غربی یعنی مدرنیسم، پست مدرنیسم، پراگماتیسم و ریزومی ژیل دلوز بود. اما پرستاران ایرانی بر ضرورت استفاده از فلسفه در تعلیم و تربیت در پرستاری ایران تاکید داشتند. پرستاران انگشت شماری نیز با نگاه نقادانه بر فلسفه های غربی، نظریه پردازی های علمی مبتنی بر فلسفه اسلامی-ایرانی- شیعی را آغاز کرده اند. حرفه پرستاری باید برای دستیابی به چشم انداز خود یعنی ارتقاء پیامدهای سلامت برای همه مردم تلاش نماید. در این مسیر به خصوص بایستی مدافع جمعیت هایی که از بی عدالتی های اجتماعی و سلامتی رنج می برند نیز باشد. برای حرکت در مسیر چشم اندازها، شناخت نسبت به فلسفه های حاکم بر جهان و ایران ضرورت دارد. لذا پیشنهاد می شود که توجه به علوم فلسفی بخصوص فلسفه سلامت و پرستاری بیش از پیش توسط سیاست گذاران کشور مورد تشویق قرار گیرد، به نحوی که بتوان در ارائه آموزش، پژوهش، مدیریت و مراقبت پرستاری با نگاه توسعه فلسفه در مسیرهای بالندگی به درستی حرکت نمود. توجه به علم فلسفه پرستاری می تواند پرستاری را در گفتمان ها از حاشیه خارج کرده و به جریان اصلی تبدیل نماید. کلمات کلیدی: فلسفه، فلسفه ورزی، تفکرات فلسفی، پرستاری، متاسنتز، ایران