شناسایی شاخص‌های موثر بر نقش مدیریت دانش در مدیریت بلایای طبیعی

Abstract

زمینه و هدف: در سال های اخیر، جهان شاهد افزایش حوادث فاجعه آمیز در سراسر جهان بوده است. از این رو، مشکل مهمی که کشورها را به چالش می کشد آسیب پذیری در برابر بلایای طبیعی است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین شاخص‌های موثر بر نقش مدیریت دانش در مدیریت بلایای طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. روش: پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع پژوهشهای کاربردی می‌باشد و این پژوهش از نظر نوع داده‌ها کیفی- کمی می‌باشد و در رابطه با نوع پژوهش حاضر از لحاظ نحوه اجرا، این پژوهش توصیفی- پیمایشی است. در پژوهش کنونی، جامعه آماری شامل اعضای ستاد بحران و خبرگان و صاحبنظران حوزه مدیریت بحران شهری به تعداد 50 نفر می‌باشد. در این پژوهش با توجه به محدود تعداد جامعه آماری، و دسترسی به تمام اعضای جامعه تعداد نمونه برابر با حجم جامعه است. جهت تدوین مبانی، تعاریف و مفاهیم نظری از منابع کتابخانه‌ای استفاده شد که مهم‌ترین منابع قابل‌استفاده شامل کتابخانه دانشگاه، پایگاه مقالات علمی، پایگاه اطلاعاتی و همچنین جست‌وجو در اینترنت است. مکان انجام پژوهش، سازمان مدیریت بحران استان مازندران است که به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات موردنظر و سنجش متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه استفاده‌ شد که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد تأیید شد. در این پژوهش داده­های جمع‌آوری‌شده توسط پرسشنامه با استفاده از نرم­افزار SPSS22 برای انجام تحلیل­های آماری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: با توجه به محاسبه ضریب اهمیت هریک از عوامل تشکیل‌دهنده، مجموع امتیازات هر یک از این عوامل به‌طور جداگانه محاسبه گردید و درنتیجه مشخص شد که در ارزیابی عوامل نمره فرآیند مدیریت بحران (327)، نمره نقش تجهیزات تخصصی عملیات امداد و نجات (386) و نمره عوامل تأثیرگذار بر مدیریت بحران (468) می‌باشد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از آن است که در ارزیابی عوامل عوامل تأثیرگذار بر مدیریت بحران بر دو عامل دیگر غلبه دارد؛ عوامل مدیریت دانش در سه بخش فرآیند مدیریت بحران ، تجهیزات تخصصی عملیات امداد-نجات و عوامل تأثیرگذار بر مدیریت بحران می تواند بر مدیریت بلایای طبیعی تاثیر گذار باشد. مدیریت دانش می تواند از طریق اطمینان از در دسترس بودن و دسترسی به اطلاعات دقیق و قابل اعتماد در خصوص بلایا و از طریق درس آموزی مؤثر، نقش حیاتی ایفا کند. شناسایی عوامل کلیدی دانش بلایا، عاملی برای مدیریت موفقیت آمیز بلایا خواهد بود.