بررسی و ارزیابی مدیریت بحران در موزه‌ها، کتابخانه‌ها و مراکز اسناد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی در فلات مرکزی ایران

Abstract

زمینه و هدف پژوهش حاضر با هدف تبیین وضعیت و بررسی و ارزیابی مدیریت بحران در مراکز فرهنگی فلات مرکزی ایران، شرایط بنا و آثارشان انجام شده است. روش برای این کار از روش تحقیق پیمایشی‌توصیفی، ابزار پرسش‌نامه نیمه ‌ساختاریافته و مصاحبه با پرسش‌نامه و تجزیه‌و‌تحلیل توصیفی بر اساس استاندارد استفاده شده است. یافته ها نتایج حاکی از آن است که 100 درصد مراکز مورد پژوهش در منطقه‌ای واقع شده‌اند که 95 درصد آن‌ها هم در معرض بحران‌های طبیعی و هم غیرطبیعی و فجایع صنعتی هستند. از نظر نوع سوانح احتمالی بیشتر سوانح عبارت‌اند از: خشکسالی (فرونشست، فروچاله و گرد و غبار)، زلزله با 100 درصد احتمال، آتش‌سوزی با 95 درصد، سرقت با 92/5 درصد، وندالیسم با 55 درصد، آفات با 48/5 درصد و آلودگی هوا با 47/5 درصد. مشکلات فراوانی درباره اجرای مدیریت بحران وجود دارد و بیشتر مسئولان از شرایط نامطلوب مدیریت بحران، نبود آموزش‌های لازم و مستمر درباره مدیریت بحران برای مدیران و کارکنان موزه‌ها، نبود پوشش بیمه ساختمان و مجموعه، عدم برنامه کنترل بحران و ارتباط مؤثر و مستمر با افراد و سازمان‌های متخصص و خدمات تخصصی آن‌ها در حوزه مدیریت بحران، عدم پیش‌بینی بودجه لازم در این باره و نداشتن دانش و مهارت کافی در این حوزه، از جمله مشکلات و موانعی بود که پس از تجزیه‌و‌تحلیل این سؤال به دست آمد. نتیجه گیری یکی از مشکلات اساسی علاوه بر منابع مالی، انسانی، اداری و ساختاری، نبود الگوی مناسب، به‌ویژه بر اساس اقلیم کشور است. الگوی مدیریت بحران به‌عنوان نقشه راه و مشخص‌ کردن مسیر راه برای برنامه‌ریزی مناسب در 3 حوزه پیشگیری، وضعیت بحران و بعد از بحران بسیار ضروری است. در پژوهش حاضر، پس از بررسی وضعیت مشخص شد نشانی از الگوی مناسب بر اساس اقلیم منطقه در 3 حوزه پیشگیری، هنگام و بعد از بحران وجود ندارد.