بررسی اضطراب، افسردگی و استرس پس از سانحه در دوران کووید-19 در افراد تحت درمان با داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی

Abstract

زمینه و هدف مصرف مداوم داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی علی‌رغم تأثیرات فراوان بر کنترل و درمان بعضی از بیماری‌ها باعث آسیب‌پذیری بیشتر در ابتلا به بیماری‌های عفونی مانند کووید-19 می‌شوند و همین موضوع می‌تواند زمینه را برای ایجاد اضطراب و به دنبال آن افسردگی و علائم استرس پس از سانحه ایجاد کند. ازاین‌رو این مطالعه باهدف تعیین اضطراب، افسردگی و علائم استرس پس از سانحه در در افراد تحت درمان با داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی در دوران کووید-19 انجام شد. روش بررسی این مطالعه توصیفی‌مقطعی بر روی 330 نفر از افراد تحت درمان با داروهای‌تضعیف‌کننده سیستم ایمنی نظیر افراد تحت پیوند عضو، بیماری‌های خودایمنی و سرطان در مراکز آموزشی و درمانی فیروزگر و رسول اکرم از تیرماه تا دی ماه سال 1401 انجام شد. روش نمونه‌گیری مستمر بود و ابزارهای مورداستفاده پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی و بیماری، پرسش‌نامه اضطراب و افسردگی بیمارستانی و پرسش‌نامه تجدیدنظریافته مقیاس تأثیر حوادث بود. تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها با SPSS نسخه 16 در سطح معنی‌داری 0/05 و آمار توصیفی (فراوانی و میانگین و انحراف‌معیار) و آمار استنباطی (آزمون تی مستقل، تحلیل واریانس و ضریب همبستگی پیرسن) انجام شد. یافته‌ها در این پژوهش میانگین سنی افراد موردپژوهش، 12/95±51/35 سال بود و 148 نفر از افراد شرکت‌کننده زن (44/8 درصد) بودند. اکثریت بیماران در این مطالعه، دارای اضطراب و افسردگی در سطح عادی بودند (به‌ترتیب 91/2 و 92/1 درصد). میانگین نمره کل بیماران در علائم استرس پس از سانحه هم 27/71 از 88 بود. به‌علاوه اضطراب و افسردگی با هیچ‌کدام از مشخصات فردی، بیماری و اطلاعات مربوط به کووید-19 و واکسن افراد موردپژوهش ارتباط معنی‌دار آماری نداشتند و فقط بین سطح درآمد با نمره کل علائم استرس پس از سانحه ارتباط معنی‌دار آماری وجود داشت (0/043=P). نتیجه‌گیری در این پژوهش افراد دریافت‌کننده داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی، علی‌رغم اینکه مستعد ابتلا به کووید-19 بودند، اما اضطراب و افسردگی آن‌ها درسطوح عادی بود و در علائم استرس پس از سانحه نمراتی پایین‌تر از میانه نمرات را کسب کردند. این نتیجه می‌تواند از میزان نگرانی‌های موجود درباره سلامت روان این دسته از بیماران بکاهد. مطالعه‌ای با استفاده از دیگر پرسش‌نامه‌های روان‌شناختی و یا مطالعه کیفی درباره تجارب این بیماران در بازه همه‌گیری کووید-19 در آینده پیشنهاد می‌شود.