ارتباط ریتم شبانه‌روزی با سرشت و منش پرستاران

Abstract

زمینه و هدف یکی از حیطه‌های نیازمند توجه در حرفه پرستاری که می‌تواند بر زمینه‌های مختلفی کاری، حرفه‌ای، مراقبتی و غیره مؤثر باشد، سرشت و منش است. عوامل مختلفی می‌تواند بر سرشت و منش تأثیر بگذارد. یکی از این عوامل ریتم‌های‌ شبانه‌روزی است که اغلب پرستاران اختلالاتی را در آن تجربه می‌کنند. درنتیجه، نظر به اهمیت بررسی و ارزیابی ابعاد شخصیتی سرشت و منش در پرستاران و تأثیرات ریتم شبانه‌روزی و نپرداختن به آن در پژوش‌های گذشته، این مطالعه باهدف تعیین ارتباط ریتم شبانه‌روزی با سرشت و منش پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی ایران سال ١٤٠٠ انجام شد. روش بررسی این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع توصیفی‌همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را تمام پرستاران شاغل در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل دادند. نمونه پژوهش 200 نفر از پرستاران شاغل در این مراکز بودند که معیارهای ورود به مطالعه را دارا بودند. روش نمونه‌گیری این پژوهش به‌صورت غیراحتمالی و ترکیبی از روش تحلیلی و مقطعی بود که از میان بخش‌های مختلف مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران، 4 مرکز به تصادف و با قرعه‌کشی برای پژوهش انتخاب ‌شدند. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه صبحگاهی-شامگاهی و پرسش‌نامه سرشت و منش کلونینگر استفاده شد. در این پژوهش برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 استفاده شد. یافته‌ها یافته‌های به‌دست‌آمده نشان داد که بیشتر پرستاران موردپژوهش یعنی 64 درصد ریتم شبانه‌روزی معتدل داشتند. نتایج همبستگی نشان داد ریتم شبانه‌روزی به‌طورکلی با پشتکار (039/P=0) و خودفراروی (047/P=0) همبستگی معنی‌دار آماری ضعیف داشتند که این همبستگی منفی بود. همچنین ریتم شبانه‌روزی با سن (001/P<0)، جنسیت (044/P=0)، وضعیت استخدامی (003/P=0) و سابقه کاری (001/P<0) ارتباط معنی‌دار آماری داشت و سرشت و منش در ابعاد نوجویی، پاداش، پشتکار، خودراهبردی، همکاری و خودفراروی با ویژگی‌های جمعیت‌شناختی پرستاران ارتباط معنی‌دار آماری داشتند. نتیجه‌گیری یافته‌های این پژوهش نشان داد ریتم‌های شبانه‌روزی با برخی از مؤلفه‌های سرشت و منش همبستگی معنی‌دار آماری داشتند، بنابراین باتوجه‌به اهمیت تیپ‌های شبانه‌روزی بر کیفیت عملکرد افراد، ضروری است تا مسئولین و مدیران بیمارستان‌ها درزمینه تیپ‌های شبانه‌روزی شناخت کافی کسب کنند و در جهت شناسایی این افراد و اقداماتی نظیر آموزش، فراهم کردن تسهیلات و امتیازات ویژه و تعیین نوبت‌های کاری پرستاران باتوجه‌به تیپ‌های شبانه‌روزی آن‌ها، سطح کیفی مراقبت ارائه‌شده از سوی این طیف از پرستاران را ارتقاء دهند و از این طریق موجب تسریع روند بهبودی بیماران و افزایش رضایت‌مندی آن‌ها شوند.