ویژگی‌های روان‌سنجی ابزار خودمراقبتی بیماران دیابتی در جمعیت ایرانی (DSCS-I)؛ یک مطالعه‌ی تحلیل عاملی اکتشافی

Abstract

سابقه و هدف: خودمراقبتی یکی از اقدامات خوب و اثربخش مقابله با دیابت است که امروزه، توجه بسیاری از برنامه‌ریزان بهداشتی را به خود جلب کرده است. هدف از مطالعه‌ی حاضر روان‌سنجی ابزار خودمراقبتی ویژه‌ی بیماران دیابتی در مراکز درمانی شهر قزوین در کشور ایران بود. مواد و روش‌‌ها: مطالعه‌ی حاضر از نوع روش‌شناسی بود. جامعه‌ی آماری تمام مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی شهر قزوین بودند. حجم نمونه 256 نفر تعیین شد. داده‌ها پس از جمع‌آوری، به‌صورت عاملی اکتشافی با روش تجزیه‌وتحلیل اجزای اصلی (PCA) تحلیل شدند. از نرم‌افزار SPSS برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. همچنین از آزمون کایزر مایر و بارتلت برای اندازه‌گیری کفایت نمونه و معنی‌داری نتایج استفاده شد. یافته‌ها: میانگین سن افراد مشارکت‌کننده در مطالعه 11.14±59.12 بود و میانگین سال‌های ابتلای افراد به دیابت برابر با 7.55±10.76بود. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که خودمراقبتی افراد دیابتی در چهار عامل وجود دارد. عامل اول رژیم غذایی سالم، عامل دوم فعالیت فیزیکی، عامل سوم پایش قند خون و عامل چهارم بررسی سلامت پاها بود. نتایج نشان داد که چهار عامل تبیین‌کننده‌ی خودمراقبتی می‌تواند 95.22 درصد واریانس خودمراقبتی در بیماران دیابتی را تبیین کند. نتیجه‌گیری: روان‌سنجی ابزار خودمراقبتی دیابت در جمعیت ایرانی نشان داد که ابزار خودمراقبتی (DSCS-I) دارای روایی و پایایی بسیار مناسبی بود؛ ازاین‌رو، استفاده از این ابزار برای بررسی وضعیت خودمراقبتی در بیماران دیابتی ضروری است.