مقایسه اثر اوریکولوتراپی و رفلکسولوژی پا بر ابعاد حسی و عاطفی درد و مصرف داروی مسکن پس از زایمان سزارین انتخابی

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: رفلکسولوژی پا و اوریکولوتراپی دو روش درمانی مکمل برای تسکین درد هستند. با توجه به اینکه ارزیابی کارایی و اولویت‌ها در استفاده از روش‌های طب مکمل ضروری است، لذا این مطالعه باهدف مقایسه اثر اوریکولوتراپی و رفلکسولوژی پا بر ابعاد حسی و عاطفی درد و مصرف داروی مسکن پس از زایمان سزارین انتخابی انجام شد. مواد و روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی سه گروهی بر روی 101 زن باردار واجد شرایط مطالعه که جهت سزارین انتخابی به بیمارستان ام‌البنین مشهد مراجعه کرده بودند، انجام شد. نمونه‌گیری به روش در دسترس انجام شد و پس از انتخاب واحدهای پژوهش و تخصیص تصادفی آن‌ها با استفاده از روش بلوک‌های تصادفی شده (به 21 بلوک 6 تایی)، واحدهای پژوهش در سه گروه اوریکولوتراپی، رفلکسولوژی پا و کنترل و در هر گروه 36 نفر قرار می‌گرفتند. در گروه‌های مداخله، 2 تا 3 ساعت پس از عمل، در یک گروه اوریکولوتراپی و در گروه دیگر رفلکسولوژی پا به مدت 20 دقیقه انجام شد. در گروه کنترل نیز مراقبت‌های روتنین بخش انجام شد و در هر سه گروه، در صورت نیاز به مسکن واحدهای پژوهش طبق روتین بیمارستان، مسکن (شیاف دیکلوفناک 100 میلی‌گرم) دریافت می‌کردند و تعداد مسکن‌های مصرف‌شده توسط پژوهشگر تا 24 ساعت بعد از عمل ثبت می‌شد. درد با فرم کوتاه پرسشنامه درد مک گیل، یک و دو ساعت پس از مداخله ارزیابی شد. درنهایت داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و آزمون‌های کای اسکوئر، تست دقیق فیشر، آنالیز واریانس یک‌طرفه و آنالیز واریانس با اندازه‌های متغیر مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و سطح معناداری P کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در گروه‌های یک و دو ساعت پس از مداخله، بعد حسی درد فقط در گروه اوریکولوتراپی به‌طور معنی‌داری کمتر از گروه کنترل بود (مقادیر p به ترتیب: 004/0=p و 001/0>P). علاوه بر این، دو ساعت بعد از مداخلات، بعد عاطفی درد فقط در گروه اوریکولوتراپی به‌طور معنی‌داری کمتر از گروه کنترل بود (008/0=p) اما بین رفلکسولوژی پا و گروه کنترل تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0 p>). مصرف مسکن در هر دو گروه مداخله در مقایسه با گروه کنترل ازنظر آماری کمتر بود (001/0>P). بحث و نتیجه‌گیری: اوریکولتراپی و رفلکسولوژی پا هر دو می‌توانند مصرف مسکن را کاهش دهند. اما اوریکولتراپی در کاهش ابعاد حسی و عاطفی درد مؤثرتر است.