بررسی پلی‌مورفیسم rs4253778 مربوط به ژن گیرنده فعال‌کننده تکثیر پراکسیزوم الفا در گیرندگان پیوند کلیه تحت درمان با راپامایسین در استان آذربایجان غربی (ایران)

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: راپامایسین (سیرولیموس) جزء داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی و مهارکننده مسیر mTOR است. سیرو لیموس در پیشگیری از رد پیوند کلیه در گیرندگان پیوند کلیه مؤثر است. سیرولیموس نه‌تنها دارو مهاری کننده هدف راپامایسین است بلکه به‌عنوان یک سوبسترا برای زیر خانواده‌های آنزیم‌های سیتوکروم P450 و برای پمپ‌های خروجی چند دارویی محسوب می‌شود. نتایج مطالعات اخیر نشان داده است گیرنده‌های فعال‌کننده تکثیر پروکسیزومی به‌عنوان گروهی از گیرنده‌های هسته‌ای، اثرات سلولی متعددی دارند و پلی‌مورفیسم‌های ژنتیکی آن‌ها در ارتباط با سایر ژن‌ها در ایجاد پاسخ‌های سیستم ایمنی انسان نقش مهمی دارند. هدف از انجام این مطالعه تعیین پلی‌مورفیسم rs4253778 ژن گیرنده فعال‌کننده تکثیر پراکسیزوم الفا (PPARα) در گیرندگان پیوند کلیه تحت درمان با راپامایسین و افراد کنترل سالم در استان آذربایجان غربی (ایران) و مقایسه آن‌ها با یکدیگر بود. مواد و روش‌ کار: در این مطالعه مورد-شاهدی، 40 نفر بیمار گیرنده پیوند کلیه و تحت درمان با راپامایسین به میزان یک میلی‌گرم (به‌عنوان گروه بیمار) و 63 نفر در گروه کنترل سالم (به‌عنوان گروه کنترل) ارزیابی شدند. نمونه‌گیری از افراد در درمانگاه پیوند کلیه بیمارستان امام خمینی (ره) شهرستان ارومیه تحت نظر پزشک فوق تخصص کلیه انجام گرفت. برای استخراج DNA ژنومی از روش نمک اشباع استفاده شد. محصولات PCR بعد از برش انزیمی با آنزیم TaqІ آنالیز شدند. با شمارش مستقیم آلل‌ها و ژنوتیپ‌های مشاهده شده و نیز تعداد کل نمونه‌ها داده به دست می‌آید. سپس با استفاده از برنامه اکسل با طراحی تست کای دو و یا تست فیشر در جدول 2×2 آنالیز نتایج و داده‌ها انجام شد. اختلاف سطح معنی‌داری دو گروه معادل 05/0 قلمداد گردید. یافته‌ها: فراوانی ژنوتایپ هموزیگوت G/G PPARα rs4253778 و ژنوتایپ هتروژیگوت G/C PPARα rs4253778 مشاهده‌شده در گروه کنترل سالم مطالعه حاضر به ترتیب برابر با (49/63درصد)40 و (51/36درصد)23 بود. در گروه کنترل سالم ژنوتایپ هموزیگوت C/C PPARα rs4253778 مشاهده نشد. فراوانی ژنوتایپ هموزیگوت G/G، ژنوتایپ هتروژیگوت G/C و ژنوتایپ هموزیگوت C/C در بیومارکر PPARα rs4253778 در گروه بیمار به ترتیب برابر با (5/72درصد)29، (5/22درصد)9 و (5درصد)2 بود. مقایسه فراوانی‌های موردنظر در دو گروه نشان داد ازلحاظ آماری اختلاف معنی‌داری وجود ندارد (05/0P >). در این مطالعه فراوانی آلل‌های G و C PPARα rs4253778 در گروه بیماران به ترتیب برابر با 84/0 و 16/0؛ و در کنترل سالم به ترتیب برابر با 81/0 و 19/0 بود. بحث و نتیجه‌گیری: در مطالعه حاضر ارتباط معنی‌داری بین پلی‌مورفیسم PPARα rs4253778 G>C و مصرف غلظت پایین راپامایسین به میزان یک میلی‌گرم وجود نداشت. مطالعات بیشتر با تعداد نمونه بیشتر توصیه می‌شود.