تأثیر فعالیت جسمانی بر درد کرامپ عضلانی در بیماران همودیالیزی در سال 1402

Abstract

پیش‌زمینه و هدف: همودیالیز یکی از روش‌های درمانی موفق و رایج در کنترل نارسایی مزمن کلیه است. بااین‌حال بیماران دیالیزی با عوامل تنش‌زای متعدد جسمی و روانی مواجه هستند که باعث کاهش کیفیت زندگی و حس تندرستی آن‌ها می‌شود که یکی از این عوامل جسمی کرامپ های عضلانی در آن‌ها است. به دلیل ضعف جسمانی و سطح پایین استقامت جسمانی این بیماران و همچنین به دلیل اینکه اکثر بیماران از طریق عروق دست دیالیز می‌شوند، تمرینات ورزشی با استفاده از پاها، بهترین گزینه برای بهبود کرامپ های عضلانی و ارتقاء کیفیت زندگی آن‌ها است. لذا این مطالعه باهدف تعیین تأثیر فعالیت جسمانی بر کرامپ عضلانی در بیماران مراجعه‌کننده به بخش همودیالیز در بیمارستان شهید مدنی خوی در سال 1402 انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی بوده و حجم نمونه با استفاده از مطالعات گذشته و فرمول حجم نمونه 34 نفر تعیین گردید که 17 نفر در گروه مداخله و 17 نفر در گروه کنترل قرار گرفت. نمونه‌گیری با استفاده از نمونه‌گیری در دسترس انجام شد و سپس نمونه‌ها به روش کشیدن کارت در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. اجرای برنامه فعالیت جسمانی به این صورت بود که بـرای بیمـاران گـروه مداخله، برنامه پیاده‌روی به مدت 30 دقیقه، هفته‌ای 3 بـار بلافاصـله بعـد از پایـان جلـسه همودیـالیز یا با هماهنگی قبلی خود بیمار در محوطه باز بیمارستان شهید مدنی خوی انجام شد. پرسـشنامه مشخصات جمعیت شناختی در شـروع مداخله در هر دو گروه تکمیل گردید. همچنـین مقیاس آنالوگ بصری برای شدت درد کرامپ عضلانی در شروع و پایان مداخله در دو گــروه تکمیل شد. داده‌های به‌دست‌آمده مورد تجزیه‌وتحلیل آماری گرفت. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین میانگین درد کرامپ عضلانی قبل از مداخله در دو گروه کنترل و مداخله وجود نداشت (05/0p>). بااین‌حال، تفاوت معنی‌داری بین میانگین نمرات درد کرامپ عضلانی بعد از مداخله در دو گروه کنترل و مداخله وجود داشت (05/0p<)، به‌نحوی‌که بعد از مداخله، میانگین نمره درد کرامپ عضلانی در گروه مداخله نسبت به گروه کنترل، کاهش یافته بود. بحث و نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر نشان داد که فعالیت جسمانی بر درد کرامپ عضلانی مؤثر بوده است. لذا با توجه به اهمیت نقش مداخلات آموزشی در ارتقای سطح سلامت بیماران و مراقبین آن‌ها، مدیران مراکز درمانی و بهداشتی می‌توانند با اتخاذ تدابیر و برنامه مدون آموزشی و کارگاه‌های آموزشی در ارتباط با آموزش نقش کلیدی فعالیت جسمانی، موجب ارتقای سطح سلامتی بیماران شود.