اثربخشی درمان هیجان‌مدار (EFT) بر اضطراب بدنی- اجتماعی، رفتارهای تکانشی و خودتنظیمی هیجانی زنان مبتلا به چاقی

Abstract

مقدمه: چاقی یکی از بزرگترین چالش­هایی است که خدمات بهداشت عمومی در قرن بیست و یکم با آن مواجه است و عامل اصلی مرگ­ومیر قابل پیشگیری در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه است. یکی از دلایل روانشناختی پرخوری افراد و در نتیجه ابتلا به چاقی اضطراب، رفتارهای تکانشی و عدم تنظیم هیجانات می باشد. هدف پژوهش حاضر تعیین­ اثربخشی درمان هیجان­مدار بر اضطراب بدنی- اجتماعی، رفتارهای تکانشی و خودتنظیمی هیجانی افراد مبتلا به چاقی بود. مواد و روش­ها: روش پژوهش حاضر تجربی از نوع نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون همراه با گروه آزمایش و گواه با پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان مبتلا به چاقی ساکن شهر تهران در سال 1401 تشکیل دادند. جهت سنجش متغیرهای پژوهش از مقیاس اضطراب بدنی- اجتماعی (SPA) هارت و همکاران (1989)، پرسشنامه تکانشگری (BIS-11) بارت و همکاران (2004) و مقیاس خودتنظیمی ﻫﯿﺠﺎنی هافمن و کاشدان (2010) استفاده شد. روش پژوهش از نوع شبه­آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری (یک ماهه) با گروه کنترل و گمارش تصادفی آزمودنی­ها است. نخست، تعداد 30 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده و به صورت تصادفی در گروه­های آزمایش و کنترل (هر کدام 15 نفر) قرار گرفتند. سپس، گروه آزمایش درمان هیجان­مدار را طی 8 جلسه درمانی، هفته­ای یک جلسۀ 90 دقیقه‌ای دریافت کرد. هر دو گروه در سه مرحله زمانی پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری یک ماهه مورد سنجش قرار گرفتند. داده‌ها با روش تحلیل واریانس چندمتغیره با استفاده از نرم‌افزار SPSS-22 تحلیل شدند. یافته­ ها: یافته ­های پژوهش نشان داد درمان هیجان­ مدار بر اضطراب بدنی- اجتماعی، رفتارهای تکانشی و خودتنظیمی هیجانی زنان مبتلا به چاقی اثربخش بوده است است (05/0=p). این اثربخشی در دوره پیگیری ماندگار بود. نتیجه­ گیری: براساس یافته های این می توان نتیجه گرفت درمان هیجان­مدار را می­توان به عنوان مداخله­ای ­اثربخش جهت کاهش اضطراب بدنی- اجتماعی و رفتارهای تکانشی و بهبود خودتنظیمی هیجانی در افراد مبتلا به چاقی بکار برد.