کیفیت زندگی، عقاید وسوسه‌انگیز و بهزیستی روان‌شناختی در بیماران مصرف‌کننده متادون: اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی

Abstract

زمینه و هدف: اختلال­های مصرف مواد و پیامدهای ناخوشایند آن از مهمترین مشکلات سلامت عمومی در جهان امروز برشمرده می­شود که کلیه سیستم­های اجتماعی از جمله خانواده، جامعه و همچنین خود فرد از آن تاثیر می­پذیرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کیفیت زندگی، عقاید وسوسه‌انگیز و بهزیستی روان شناختی بیماران مصرف‌کننده متادون بود. روش کار: در یک طرح کارآزمایی بالینی با گروه کنترل، از کلیه افراد مصرف‌کننده متادون مراجعه کننده به کلینک‌های ترک اعتیاد واقع در شهر گرگان (150 نفر)، 30 نفر به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. سپس شرکت کنندگان گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس قرار گرفتند. قبل از مداخله و پس از آن، مقیاس کیفیت زندگی واروشربون (1992)، بهزیستی روانشناختی کارو ریف (1989) و عقاید وسوسه‌انگیز رایت و بک (1993) جهت سنجش عملکرد آزمودنی‌ها در هر یک از متغیرها استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تحلیل گردید. یافته­ ها: پس از کنترل اثرات پیش آزمون، برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌اگاهی موجب کاهش عقاید وسوسه‌انگیز و بهبود‌ بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی در گروه آزمایش نسبت به گروه گواه گردید. نتیجه ­گیری: بر اساس نتایج، با آموزش تکنیک­های ذهن­آگاهی می­توان عقاید وسوسه­انگیز مصرف­کنندگان متادون را کاهش و بهزیستی روانشناختی و کیفیت زندگی آنان را بهبود بخشید.