فرمولاسیون نانو سامانه‌ی لیپیدی حاوی اسانس زنجبیل جهت اثرگذاری بر سلول‌های سرطانی و ارزیابی میزان سمیت سلولی آن علیه سرطان تخمدان (رده سلولی A-2780)

Abstract

مقدمه: سرطان تخمدان در میان بانوان از مهمترین و البته کشنده‌ترین انواع سرطان است. شیمی درمانی به‌عنوان اصلی‌ترین روش درمان سرطان، علاوه عوارض جانبی بالا در بسیاری از موارد ناکارآمد است. استفاده از گیاهان دارویی و اسانس آنها به‌عنوان یک روش جایگزین نیز با چالش‌هایی روبه‌رو است، که با امروزه با استفاده از نانوذرات دارورسان مانند لیپوزوم، سعی بر غلبه بر این چالش‌ها داریم. لذا هدف از مطالعه‌ی حاضر، ساخت و مشخصه‌یابی نانولیپوزوم‌های حاوی اسانس زنجبیل و بررسی اثر سمیت آن بر روی سلول‌های سرطانی رده‌ی A-2780 سرطان تخمدان و مقایسه آن با فرم آزاد اسانس است. مواد و روش‌‌‌ها: پس از استخراج اسانس گیاه زنجبیل با دستگاه کلونجر، لیپوزوم‌های حاوی اسانس زنجبیل به روش فیلم نازک سنتز گردیدند و اسانس درون آنها با روش هیدراتاسیون بارگذاری گردید. سپس میزان درونگیری و بررسی رهایش اسانس از لیپوزوم با روش اسپکتروفتومتری مورد ارزیابی قرار گرفت. ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی نانوسامانه‌ی سنتز شده مثل سایز، بار الکتریکی، مورفولوژی و عدم برهم‌کنش اسانس و لیپوزوم با استفاده از روش‌‌‌های DLS، SEM و FTIR مورد بررسی قرار گرفت و در آخر نیز سمیت نانو سامانه‌ی سنتز شده بر روی سلول‌های سرطانی تخمدان با استفاده از تکنیک MTT سنجش شد. نتایج: در این پژوهش ما موفق به ساخت نانولیپوزوم‌های حاوی اسانس زنجبیل با میزان انکپسولاسیون 21/3±41/56، اندازه 38/4 ± 72/85 نانومتر، شاخص پراکندگی 58/0 ± 48/1 و بار الکتریکی 19/1 ± 17/19- با مورفولوژی مناسب شدیم که دارای رهایش آهسته و نیمه هدفمند بودند. همچنین حداکثر میزان رهایش اسانس از نانوسامانه در طی 48 ساعت برابر با 41/2 ± 5/62% بود. نانوسامانه و اسانس نیز فاقد بر هم‌کنش شیمیایی با یکدیگر بودند و همچنین لیپوزومه کردن اسانس سبب افزایش خاصیت ضدسرطانی آن در مقایسه با فرم آزاد آن بر روی سلول‌های سرطانی تخمدان گردید بود. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه‌ی فوق نشان داد، می‌توان از نانولیپوزوم‌های سنتز شده با خواص فیزیکوشیمیایی مناسب به‌عنوان حاملی مناسب جهت رسانش اسانس زنجبیل به سلول‌های سرطانی استفاده گردد.