بررسی شیوع و الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی عوامل باکتریایی جدا شده از عفونت‌های مجاری ادراری بیماران سرپایی مراجعه کننده به آزمایشگاه رفرانس شهر کاشان در سال 1400

Abstract

مقدمه: عفونت‌های مجاری ادراری(UTI)، شیوع بالایی دارد و بخش‌های مختلفی از دستگاه ادراری را درگیر می‌کند که جهت پیشگیری از عوارض آن، تشخیص و درمان درست و به موقع لازم است. مقاومت آنتی‌بیوتیکی نسبت به عوامل باکتریایی ایجاد کننده UTI با گذشت زمان و در هر منطقه جغرافیایی می‌تواند الگوی متفاوتی داشته باشد. در اغلب موارد، درمان تجربی آنتی‌بیوتیکی، درمان اولیه UTI است. لذا با توجه به موارد گفته شده در این مطالعه بررسی شیوع و الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی عوامل باکتریال جدا شده از کشت‌ ادراری بیماران سرپایی مراجعه کننده به آزمایشگاه رفرانس کاشان در سال 1400 انجام شد. مواد و روش‌ها: این مطالعه توصیفی- مقطعی به صورت سرشماری روی 7365 نمونه کشت ادراری مراجعین به آزمایشگاه رفرانس کاشان در بازه زمانی ابتدای فروردین ماه تا انتهای اسفند ماه سال 1400 انجام شد. پس از اخذ نمونه ادراری به روش Mid-stream و تحت شرایط استریل در محیط کشت مک‌کانکی آگار، بلاد آگار و محیط‌های انتخابی باکتری کشت داده شد و در نهایت پس از مشخص شدن نوع ارگانیسم، تعیین مقاومت آنتی‌بیوتیکی با استفاده از روش انتشار از دیسک بر روی محیط آگار مولر هینتون و مطابق دستورالعمل های کمیته ملی معیارهای بالینی آزمایشگاهی(CLSI 2020) انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS 16 و آمار توصیفی مناسب استفاده شد. یافته ها: از 7365 مراجعه کننده دارای کشت ادرار، نتیجه کشت 401 نفر (4/5%) مثبت گزارش شد که 8/88% از آن‌ها زن بودند. حدود نیمی از زنان دارای کشت ادراری مثبت، در بازه سنی 20 تا 50 سال و بیشتر مردان، بالای 50 سال سن داشتند. از میان ارگانیسم‌های رشد یافته، اشرشیاکلی با 251 مورد(5/62%) و کلبسیلا 99 مورد(6/24%) بیشترین فراوانی را داشتند. اشرشیاکلی بیشترین مقاومت را با 7/54% به سفازولین و سپس با 51% و 41% نسبت به کوتریموکسازول و سیپروفلوکساسین داشت. کمترین مقاومت آن با 4/4% به ایمی­پنم و نیتروفورانتوئین گزارش شد. در کلبسیلا، بیشترین مقاومت نسبت به سفازولین با 3/58% و کوتریموکسازول با 4/41% و کمترین مقاومت به ایمی­پنم با 1/7% گزارش شد. در مجموع، بدون در نظر گرفتن نوع باکتری، باکتری‌های گرم مثبت بیشترین مقاومت را با 4/71% به کلیندامایسین و 9/57% به کوتریموکسازول، و کمترین مقاومت را با 7/14% به جنتامایسین و 5/17% به نیتروفورانتوئین داشتند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعه که شایعترین عوامل UTI، اشرشیاکلی و کلبسیلا بودند و مقاومت های آنتی‌بیوتیکی گزارش شده برای آن‌ها به هم نزدیک بود می­توان بر اساس آن اقدام به درمان تجربی آنتی‌بیوتیکی، قبل از آماده شدن نتیجه کشت نمود. از آن جایی که نیتروفورانتوئین کمترین مقاومت را داشت برای موارد سیستیت ساده آنتی‌بیوتیک انتخابی است در موارد غیر از سیستیت ساده، در بیماران سرپایی سیپروفلوکساسین و سپس کوتریموکسازول انتخاب‌های مناسبی می‌باشند.