مقایسه اثربخشی واقعیت‌درمانی و اسکیما تراپی گروهی بر مهارت‌های ارتباط بین فردی بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسیتی

Abstract

زمینه و هدف: درمان بزرگسالانی که خود را تراجنسیتی می‌شناسند می‌تواند شامل روان درمانی برای وارسی مسائل جنسیتی، درمان هورمونی و درمان جراحی باشد. لذا، هدف مطالعه مقایسه اثربخشی واقعیت­درمانی و اسکیما تراپی گروهی بر مهارت‌های ارتباط بین فردی بیماران مبتلا به اختلال هویت جنسیتی می‌باشد. روش کار: این مطالعه به صورت نیمه­آزمایشی با طرح پیش­آزمون- پس­آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. جامعه پژوهش همه افراد دارای اختلال هویت­جنسی مراجعه­کننده به مرکز پزشک قانونی شهر شیراز در سال 1400-1399که اختلال آن‌ها از طریق پزشک قانونی محرز شده، بود و به دلیل عدم امکان دسترسی به همه آن‌ها به صورت هدفمند از بین 195 نفر تعداد 30 نفر به روش نمونه­گیری در دسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. ابتدا پرسش نامه انزوای اجتماعی راسل و همکاران (1980) از هر دو گروه گرفته شد. سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش واقعیت­درمانی و اسکیما تراپی قرار گرفت و گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. مجددا پرسش نامه مهارت های ارتباطی پس از آموزش واقعیت­درمانی و اسکیما تراپی انجام شد و در پیگیری 3 ماهه نیز تکرار شد و داده­ها توسط تحلیل آماری توصیفی و استنباطی بررسی شد. یافته ­ها: در مولفه کاهش تنهایی گروه کنترل با گروه مداخله واقعیت­درمانی­­ و اسکیما تراپی در سطح معنی­داری ۰1/0 تفاوت معنی­دار دیده شد؛ لذا، رویکرد واقعیت­درمانی تاثیر­گذار بوده است. نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد واقعیت­درمانی می‌تواند به این افراد کمک کند به خودشان به عنوان منشاء اعمال و کردار توجه کنند و با تاکید بر انگیزش درونی و احساس مسئولیت برای انجام رفتار باعث بالا بردن احساس ارزشمندی و کاهش احساس تنهایی شوند.