مطالعه تطبیقی اهداف و محتویات برنامه درسی دوره متوسطه گروه ۷ و ایران با هدف شناسایی تفاوت‌ها و شباهت‌های مهارت‌های شناختی و فراشناختی

Abstract

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر مطالعه تطبیقی اهداف و محتویات برنامه درسی دوره متوسطه گروه ۷ و ایران با هدف شناسایی تفاوت‌ها و شباهت‌های مهارت‌های شناختی و فراشناختی بوده است که با کشور ایران جهت رسیدن به الگویی مناسب مقایسه شده‌اند. روش کار: این پژوهش یک پژوهش تحلیلی اسنادی بـا رویکـرد تطبیقـی است. جامعه آماری پژوهش در مطالعه اول که رویکرد تطبیقـی داشته است شامل کلیه اسناد و مدارک، متون چاپی و الکترونیکی در خصوص عناصر برنامه درسی کشورهای منتخب است. کلیه مقالات، سایت‌های اینترنتی، پژوهش‌ها و تحقیقات مرتبط با موضوع تحقیق را شامل می‌شود. در روش دلفی بر حضور خبرگان و متخصصین در موضوع مورد نظر تاکید می ‌شود. در ایـن پـژوهش در بخش اول، پس از جستجو در درگاه‌های رسمی کشورها و پایگاه های اطلاعاتی، کلیه اسناد و مدارکی که حاوی محتوایی از عناصر برنامه درسی این کشورها بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها در پژوهش کیفی عبارت است از فرآیند طبقه بندی، توصیف و ترکیب داده‌ها. در این بخش پس از جمع آوری اطلاعات و داده‌ها ابتدا مطالب در 4 بخش هدف، محتوا، روش و ارزشیابی برای هر کشور مجزا گردید. سپس بر مبنای الگوی توافق و تفاوت جان استوارت میل تحلیل گردید. تحلیل در بخش کمی شامل ضریب کندال و تحلیل عامل تاییدی با کمک نرم افزار SPSS22و آموس گرافیک (Amos Graphic) نسخه 23 استفاده شده است. در ضمن در بخش کیفی و استخراج مدل از نرم افزار Maxqda18 استفاده گردید. یافته‌ها: نتـایج ایـن پـژوهش نشـان داد اهداف و محتوای برنامـۀ درسـی این کشورها اغلب تاکید بر حوزه‌های کار و اشتغال و به نوعی اقتصاد محور است. در صـورتی کـه در ایران بر این حوزه تاکید چندانی وجود ندارد و اگر چه بر تربیت دینی توجه دارد ولی علی رغم تاکیدات دین مبین اسلام در خصوص کار، خلا پرداختن به این مهم در اهداف و محتوای درسی احساس می‌شود که پیشنهاد می‌شود در این زمینه بازنگری لازم انجام شود. نتیجه‌گیری: یاری گرفتن از مبانی دینی در این زمینه چون توجه به کار و تلاش در اسلام، پرهیز از تنبلی، قناعت، توجه به کسب و روزی حلال و .... بسیار سودمند و رهگشا است. استفاده از مبانی اسلام صرفاً در نهی کردن و انتقاد‌های ظاهری و توجه صرف به نماز و روزه نه تنها دانش آموزان را گریزان می‌سازد، بلکه رسالت اساسی دین که روشنگر مسیر زندگانی آدم‌ها است و می‌تواند در زندگی اجتماعی و اقتصادی آنان راه گشا باشد، محدود می‌شود. اشاره به این موضوع که طولانی‌ترین آیه قرآن کریم در حوزه معاملات اقتصادی است از مصادیق اهمیت حوزه اقتصاد در اسلام و گواه این مطلب است. خلا توجهات اقتصادی از باب آماده سازی افراد برای مهارت‌های شغلی پس از اتمام دوره متوسطه احساس می‌شود. به نظر می‌رسد که بهتر است برنامه‌ریزان در راستای توسعه اقتصادی در این حوزه ورود یابند.