شناسایی آسیب‌های ناشی از شیوه زندگی دانشجویان متاثر از فضای مجازی و ارائه راهکارهای مواجهه با آن از فرایند نظام آموزشی به منظور ارائه الگو

Abstract

زمینه و هدف: استفاده از فضای مجازی بر کیفیت زندگی افراد تأثیر گذار است. لذا هدف پژوهش شناسایی آسیب‌های ناشی از شیوه زندگی دانشجویان متاثر از فضای مجازی و راههای مواجه با آن به منظور ارائه مدل می‌باشد. روش کار: این پژوهش با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) انجام شد. جامعه آماری آن در بخش کیفی، شامل دانشجویانی که دچار آسیب شده‌اند به تعداد 12 نفر و در بخش کمی، کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران به تعداد 43 هزار نفر تشکیل دادند که در بخش کیفی از روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 12 نفر و در بخش کمی بر اساس جدول کرجسی- مورگان، تعداد 351 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته با 71 سوال استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آسیب‌های ناشی از شیوه زندگی دانشجویان متاثر از فضای مجازی دارای 6 بُعد «آسیب‌های اجتماعی نوظهور و کلاسیک، آسیب‌های تربیتی-فرهنگی، آسیب‌های سیاسی، آسیب‌های امنیتی، آسیب‌های روانشناختی، آسیب‌های فیزیولوژی» است. در تعیین اولویت هر یک از مولفه‌های مدل مربوط به راه‌های مواجهه با آسیب‌های براساس بارهای عاملی استاندارد متغیر حکمرانی مطلوب دارای بار عاملی 97/0 بیشترین اولویت و کاربران با بار عاملی 56/0 کمترین اولویت را در تبیین مدل دارا می‌باشند. نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان بیان داشت که برگزاری کلاس‌های آموزشی و داشتن حکمرانی مطلوب جهت آگاهی دادن به نوجوانان و جوانان در مورد مزایا و معایب فناوری‌های جدید و نحوه استفاده صحیح از آن‌ها از راهکارهای کاهش آسیب در بهره گیری از فضای مجازی می‌باشد.