ارزیابی فعالیت‌های ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های‌ آبی و هیدروالکلی صمغ گیاه باریجه: در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

زمینه و هدف: گیاهان به‌دلیل داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی مختلف، به‌عنوان منابع ارزشمندی شناخته می‌شوند. گیاه باریجه یکی از گونه‌های مهم خانواده چتریان است و در مناطق شرق و غرب ایران پراکنده است. هدف از این مطالعه، بررسی خصوصیات آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره‌های آبی و هیدروالکلی صمغ گیاه باریجه می‌باشد. روش تحقیق: در این مطالعه آزمایشگاهی، میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی (به روش‌های قدرت احیاءکنندگی آهن و مهار رادیکال آزاد DPPH) تعیین شد. فعالیت ضدمیکروبی عصاره‌ها به روش انتشار دیسک، حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندکی (MBC) بر روی برخی باکتری‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز داده‌ها با استفاده از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد و برای مقایسه میانگین‌های از آزمون تعقیبی چند دامنه‌ای دانکن استفاده شد. یافته‌ها: بیشترین محتوای فنل کل و ترکیبات فلاونوئیدی مربوط به عصاره‌ متانولی به ترتیب به میزان 43/2±21/53 میلی‌گرم گالیک‌اسید بر گرم وزن خشک و 78/1±42/38 میلی‌گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک بود. بالاترین درصد مهار رادیکال‌های آزاد DPPH و قدرت احیاءکنندگی آهن مربوط به عصاره‌ متانولی به ترتیب به میزان 56/3±43/96 درصد و 012/0±963/1 میکروگرم در میلی‌لیتر به دست آمد. در فعالیت ضدمیکروبی با استفاده از روش انتشار دیسک و حداقل غلظت بازدارندگی باکتری‌ باسیلوس سوبتیلیس، در هر سه عصاره بیشترین حساسیت را نسبت به دیگر باکتری‌ها از خود نشان داد. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که عصاره متانولی صمغ گیاه باریجه دارای فعالیت ضدمیکروبی، پتانسیل آنتی‌اکسیدانی و محتوای فنلی و فلاونوئیدی بالاتری نسبت به عصاره‌های اتانولی و آبی بود.