سنتزپژوهی چالش‌های ارتباطات سلامت در شرایط پاندمی‌ کووید 19

Abstract

سابقه و هدف: ارتباطات سلامت یک حوزه میان رشته‌ای است که پیوند دهنده دو حوزه مجزای رسانه و سلامت به شمار می‌آید. ارتباط این دو حوزه دو سویه است و رسانه‌ها به معنای عام با ماهیت و کارکردی دوگانه متضاد و متناقض می‌توانند باعث آگاهی بخشی، معرفت افزایی و امید بخشی در پاندمی‌ها یا از سوی دیگر باعث گسترش اطلاعات نادرست، وحشت، ترس و اضطراب شوند. بر این اساس، هدف این مقاله شناسایی چالش‌های ارتباطات سلامت در شرایط پاندمی و به طور اخص بحران ویروس کرونا است. روش کار: جهت دست یافتن به این مهم، سنتزپژوهی تحقیقات خارجی و داخلی انجام شده در بازة زمانی 2020 تا 2023 میلادی و 1399 تا 1401 شمسی در خصوص پاندمی کرونا انجام گرفته شده است. حجم نمونه براساس نمونه‌گیری نظری، 19 مقاله (8 مقاله خارجی و 11 مقاله داخلی) و با توجه به اشباع اطلاعات تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها با توجه به مسأله اصلی پژوهش از روش کدگذاری موضوعی استفاده شده که طی سه مرحلة «کدگذاری باز»، «کدگذاری محوری» و «کدگذاری انتخابی» تحلیل شده است. یافته‌ها: نتایج تحقیق حاصل از سنتزپژوهی تحقیقات انجام گرفته حاکی از شناسایی 4 چالش اصلیِ «اینفودمی، ضریب پایین سرمایه اجتماعی، کژکارکرد شبکه‌های اجتماعی و سیاسی- امنیتی شدن سلامت» در حوزه ارتباطات سلامت در ایران است. نتیجه‌گیری: با توجه به چالش‌های موجود و سنتزپژوهی حاصل از تحقیقات خارجی می‌توان پیشنهاد داد که از یک سو «شفافیت و آنی بودن اطلاعات» و از سوی دیگر «همدلی و اعتماد مردم» در منظومه ارتباطات سلامت و پاندمی کرونا لحاظ گردد. شایان توجه است که این مقولات بر اساس تجربه موفق کشورهای دیگر ارکان اصلی موفقیت در ارتباطات سلامت و ارتباطات بحران در زمان پاندمی کرونا استخراج شده و قابل اجرا در شرایط پاندمی‌های احتمالی آتی خواهد بود. به این مقاله، به صورت زیر استناد کنید: Mousavi SH, Jafari A, Basirian Jahromi H. Research synthesis of Health Communication Challenges in the Time of COVID-19 Pandemic. Irtiqa Imini Pishgiri Masdumiyat. 2023;11(2):103-115. https://doi.org/10.22037/iipm.v11i2.42751