مشوق‌ها و موانع دریافت خدمات مراقبت‌های دوران بارداری در زاهدان، ایران: یک مطالعه کیفی

Abstract

زمینه و هدف یک بعد مهم از زندگی زنان را باروری جهت تولید مثل و حفظ بقا شامل می‌شود. ارائه مراقبت‌های دوران بارداری در حیطه زنان علاوه‌بر این که مقرون به صرفه است، باعث حفظ و ارتقای سلامت مادر و جنین و درنتیجه سلامت کل خانواده و افزایش جمعیت جامعه می‌شود. این پژوهش با هدف استخراج مشوق‌ها و بازدارنده‌های دریافت مراقبت‌های دوران بارداری در سال 1401 در شهر زاهدان (جنوب شرق ایران) انجام شد. روش بررسی مطالعه حاضر از نوع کیفی با رویکرد تحلیل محتوای قراردادی است. جمع‌آوری داده‌ها به‌صورت هدفمند از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق با انجام مصاحبه با 26 مشارکت‌کننده (8 پرستار و 18 زن باردار) که از مراقبین سلامت و زنان باردار مراجعه‌کننده به پایگاه سلامت بودند تا مرحله اشباع داده‌ها ادامه یافت. تحلیل اطلاعات هم‌زمان با جمع‌آوری به روش 4 مرحله‌ای گرانیهام انجام شد. برای صحت و استحکام داده‌ها از 4 روش اعتبار، تأییدپذیری، قابلیت اعتماد و انتقال‌پذیری استفاده شد. یافته ها پس از تحلیل، 504 کد به دست آمد که براساس شباهت‌ها به 215 کد خلاصه شدند، 19طبقه اولیه و 2 طبقه اصلی تحت عناوین»بازدارنده‌های دریافت مراقبت‌های دوران بارداری» و »مشوق‌های دریافت مراقبت‌های دوران بارداری» و 6 زیرطبقه نهایی شامل بازدارنده‌های سازمانی، بازدارنده‌های فردی، درک مفید بودن انجام مراقبت، ارائه مراقبت‌های رایگان، آموزش‌های مراقبت از خود، ارتباط مناسب مراقبین سلامت طبقه‌بندی شدند. نتیجه‌گیری سیاستگذاران و برنامه‌ریزان افزایش جمعیت و طرح ملی جوانی جمعیت در کشور می‌توانند از مشوق‌ها و بازدارنده‌های دریافت مراقبت‌های دوران بارداری جهت برنامه‌ریزی و ارتقاء سلامت زنان باردار استفاده کنند.