مدیریت مبتنی بر بازار منابع آب‌‌زیرزمینی با در نظر گرفتن عدم‌قطعیت حاصل از پایش مصارف

Abstract

کاهش دسترسی به منابع آب‌‌های زیرزمینی و افت مداوم تراز آبخوان­ها‌‌ در مناطق مختلف جهان به دلیل برداشت بی‌‌رویه و مدیریت ناپایدار این منابع، موجب ایجاد مشکلات محیط‌‌زیستی، اقتصادی و اجتماعی فراوان شده است. در این میان، بازار آب زیرزمینی به عنوان راه حلی مناسب برای تعادل بخشی و احیای آبخوان­ها مورد توجه پژوهشگران و سیاست‌‌گذاران قرار گرفته است. این درحالی است که ایجاد بازار آب در مواردی به دلیل عدم وجود مکانیزمی کارا و مؤثر و عدم پایش و کنترل مناسب برداشت­های آب موجب افزایش تنش به منابع آب شده است. در این مقاله با پیشنهاد و ارزیابی ساز و کار بازار آب فصلی هوشمند، به ارائه‌‌ی الگویی برای مدیریت منابع آب‌‌های زیرزمینی با در نظرگرفتن عدم قطعیت‌‌های موجود پرداخته شده است. همچنین دورسنجی تبخیر-تعرق به عنوان رویکردی نوین برای اندازه‌‌گیری و پایش مصارف آب در بازار آب‌‌زیرزمینی در این تحقیق پیشنهاد شده است. در این راستا عدم‌‌قطعیت حاصل از خطای مدل دورسنجی تبخیر-تعرق به عنوان الگوریتم پایش مصارف در نتایج ساز و کار بازار آب‌‌زیرزمینی با استفاده از روش تصمیم­گیری استوار RDM[1] ارزیابی شده است. نتایج نشان می‏دهند ساز و کار پیشنهادی بازار آب­زیرزمینی فصلی موجب افزایش 25 درصدی بهره‌وری اقتصادی مصرف آب در منطقه مطالعاتی شده است. همچنین با اجرای بازار آب، بازتوزیع حق­آبه ­ها تناسب بهتری با سطح زیر کشت کاربران دارد.

[1] Robust Decision Making (RDM)